Mùa thu đi ngang phố

Mùa thu đến sau một trận bão, khi mọi vật, đất trời ngả nghiêng tơi tả bởi những trận mưa tầm tã đổ sầm sập từ trời xuống trong vài ngày. Những con đường sẽ ngập trong nước, mọi cửa sổ đều khép kín tránh mưa tạt, những vệt nước chéo theo khung kính tạo thành những vết cứa và gió sẽ không ngừng đập mọi tán cây nghiêng từ bên này sang bên khác. Những cái nóng của mùa hè được gột sạch sẽ, thật sạch trong một cơn mưa kéo dài vài ngày.

Để trái sấu chín lăn lăn trên hè.

Sau trận bão, nắng lên tưng bừng như chưa bao giờ được nắng và cái nóng như rang lại hối hả theo sau những guồng quay chạy tít mù trên phố. Nhưng nắng không phải nắng của mùa hè oi ả nữa, không phải nắng của những ngày cháy thiêu đốt như cách đây vài ngày trước cơn bão. Nắng của một mùa khác đang đi ngang phố.

Mùa bão bây giờ cứ lùi dần về phía cuối năm và đến tháng 9, vẫn có những trận mưa thối đất thối trời cho dù nhìn sang lịch âm, rằm trung thu đã đến nơi. Thời tiết cũng không còn rõ ràng sang thu như trước, có khi chỉ kịp chạm vài ngày thì mùa đông đã sầm sập sau lưng. Có khi ta nhớ đấy mà cũng vì mải miết nhiều thứ mà quên đấy, để thu sang và đi mất lúc nào không hay.

Cô bán hàng đưa cho tôi một bát chè nóng hổi, tươi cười: “Chè sắn nhé!”. Bát chè thơm phức hương sắn non dẻo ngọt, hương gừng cay nồng, hương mật ong ngọt dịu và hương dừa non béo ngậy, dẻo quánh một màu óng ả. Bất giác tôi thấy cả một mùa thu đong đầy trong bát chè giản dị. Cũng từ ngày ấy, tôi lấy chè sắn làm mốc cho mùa sang. Vì chẳng nhớ thu sẽ đến vào lúc nào, nên cứ thấy những gánh hàng rong đi trên phố với những củ sắn dẻo màu mật thơm ngon là tự nhủ mình, đấy, thu sang đấy. Và thế nào cũng phải đi theo cô hàng sắn, mua cho được vài khúc, cho dù chưa có chút gì vào bụng cho bữa sáng, để say vì sắn hay say vì nắng mới của mùa thu, không rõ nữa.

Mùa thu mang theo vị lạnh và vị mật. Vị lạnh se se của đêm  khi trời bắt đầu có sương và gió đã không còn thổi hơi nóng qua những con phố dài. Vị ngọt của nắng rót mật, ươm vàng những thửa ruộng, ươm vàng trái ổi, trái bưởi, trái na trong vườn. Mùa sang trong hương trà sen cuối mùa chát nơi đầu lưỡi mà ngọt vị. Hoa sen sắp tàn đã chịu đủ cả nắng oi ả và mưa tầm tã, những bông sen cuối cùng trong đầm sen hứng tinh hoa của đất trời trong nhụy, đem chút hương hoa cuối cùng của mùa hè tỏa hương trong chén trà mộc mạc.

Để cốm sữa vỉa hè thơm bước chân qua.

Lúa vừa chín có vị ngọt của sữa non, vị ngái của mạ cháy khô trong nắng và vị nồng nồng của đất ẩm sau cơn mưa. Những hạt lúa mới được dùng làm cốm. Hương cốm có vị ngọt riêng, vị ngọt của sữa, của nắng hanh vàng và mưa. Cốm xanh bọc trong chiếc lá sen cuối mùa, thêm thơm mùi sen, gói bằng sợi rơm khô vàng ruộm mảnh mai. Mở gói cốm, thấy hòa quyện cả đất trời của mùa thu và cả mưa nắng của mùa hạ trong đó. Mùa cốm về cũng là mùa của tình yêu, của mùa cưới. Những chiếc bánh cốm xanh màu trời đất trên mâm hỏi đi trên phố, cho một mùa yêu mới của những tổ ấm mới. Mùa thu trong mùa cốm rực rỡ. Cô hàng cốm kĩu kịt chở theo mùa thu đi ngang phố. Trời se lạnh, những quán hàng đã chuyển sang bán những món ăn ngọt ngào tự khi nào. Giờ trong nhiều hàng quà vặt trên phố đã có chè cốm, đã có xôi chè, bánh trôi tàu nữa, những món ăn ngọt ngào cho mùa lạnh.

Mùa thu ngọt trong hương cây trái. Quả thị, quả na, quả hồng quả bưởi, những loài quả chờ nắng thu làm rám hồng, ngọt lịm mời gọi. Mùa thu ngọt trong chiếc bánh trung thu trông trăng, thấy trời cao tít, thấy trăng sáng soi, là đã giữa thu rồi.

Để hương hoa sữa nồng nàn thu sang.

Rồi mùa thu đến thật rõ ràng trong hương hoa sữa. Dưới bóng cây hoa sữa thơm nồng, thu quạnh quẽ, ngọt ngào và mong manh.

Đi ngang phố, thấy mùa thu đã về. Lạnh rồi đấy mà cũng ngọt ngào đấy!

Lam Linh