Văn hóa ẩm thực đường phố hiện hữu ở mọi quốc gia, và với Nhật Bản, đó là những xe hàng rong yatai bình dân mà đặc sắc.
“YAKI-IMO…!”, “YAKI-IMO…!”
Nếu đi dạo trên đường phố Nhật Bản vào những ngày thu đông này, bạn dễ dàng bắt gặp tiếng rao “yaki-imo!” từ những xe khoai lang nướng thơm ngào ngạt. Khoai lang chỉ là một trong số ít đặc sản đường phố bán trên xe đẩy của Nhật – góp phần tạo nên văn hóa yatai – văn hóa của những nhà hàng lưu động trên xe.
Nếu ở Việt Nam có truyền thống buôn bán trên đòn gánh, thì ở Nhật đó là những chiếc xe đẩy bé xinh và tích hợp cả một căn bếp trong đó. Yatai đã sớm phổ biến từ hàng trăm năm trước, vào thời Edo, dưới dạng những chiếc xe kéo bằng gỗ có bếp ở bên trong. Người bán hàng sẽ kéo xe và rao hàng giống y như ở Việt Nam vậy. Trải qua thời gian, những chiếc xe thô mộc được trang bị thêm động cơ, bếp điện. Ngày nay mỗi một chiếc yatai đều đáp ứng nhu cầu cơ bản của một quán ăn: bếp, chỗ ngồi và khu đựng nguyên liệu.
Một yatai truyền thống….
… và yatai hiện đại với 8-12 chỗ ngồi.
Với phần bếp lưu động thế này, yatai cũng đảm bảo món ăn luôn tươi ngon và nóng sốt.
Yatai mở ra vì nhu cầu của người bình dân và nó cũng đại diện cho đời sống bình dân, thường nhật của xứ hoa anh đào. Người ta ăn trên yatai vào các ngày lễ hội đông đúc khi không có thời gian để ăn chậm uống chậm, nó cũng rất phổ biến vào ban đêm – thời gian công nhân Nhật tan làm và cần cái gì đấy để cứu đói. Hình ảnh một ông chủ quán yatai vật lộn để kiếm sống trong truyện ngắn của Satomuza Kinzo luôn đọng lại cảm giác thân thương với người Nhật: Năm 1933, vào thời đại kinh tế bấp bênh, thứ đại diện cho tầng lớp bình dân cũng như phần lớn người Nhật, không phải sushi băng chuyền hay các quán ăn truyền thống “sang chảnh”, mà chính là xe hàng rong yatai.
ĂN HÀNG CŨNG LẮM CÔNG PHU
Tuy nhiên, không phải vì cơ động, tiện lợi mà việc ăn uống trên các xe hàng rong lại trở nên tùy tiện và lộn xộn. Yatai có sự tinh tế riêng của nó, và bạn cần ghi nhớ một số nguyên tắc để thưởng thức trọn vẹn văn hóa này và không trở nên bất lịch sự trong ăn uống.
Đầu tiên, nếu quyết định làm một chuyến du hành ẩm thực đường phố, đừng bỏ qua Fukuoka. Đây được xem là “thánh địa” yatai với hàng trăm quầy hàng, đặc biệt là khu vực sông Naka. Dạo quanh sông đến khi đói bụng thì tạt vào một quán nào đó, thưởng thức xiên nướng hoặc lẩu nóng, nhấm nháp chút sake trong khi tán chuyện rôm rả với bạn bè – đây là một kiểu “ăn nhậu” rất nên thơ, rất Nhật Bản mà ai cũng nên thử một lần trong đời.
Bạn cũng nên nhớ rằng các quán yatai “xôm tụ” nhất là vào chiều tối, từ 6 giờ tối đến 2 giờ sáng hôm sau, nếu muốn ăn ngon thì phải đi vào thời điểm này nhé! Đặc biệt, ở Nhật, việc vừa đi vừa ăn hoặc mua thức ăn rồi đem lên tàu điện ngầm là cực kì bất lịch sử. Họ thể hiện sự tôn trọng với món ăn bằng việc ngồi yên một chỗ để thưởng thức. Hãy ngồi lại cửa hàng, bỏ vài phút tận hưởng món ăn một cách trọn vẹn. Trò chuyện với chủ quán cũng giúp bạn hiểu thêm về ẩm thực, thổ nhưỡng và văn hóa của nơi bạn đang thăm thú đấy!
ĐẶC SẢN YATAI
Phần đáng mong đợi nhất là đây: Yatai bán những cái gì?
Có một điều khá bất ngờ là những món Nhật phổ biến với quốc tế, hầu hết đều xuất phát từ các xe hàng rong này. So với văn hóa ẩm thực truyền thống tinh vi, tính đặc thù cao, các món ăn vặt của yatai dễ làm và truyền bá hơn nhiều. Chúng cũng thường là các món chiên, xào hoặc lẩu cho phù hợp với điều kiện căn bếp lưu động, vì thế dễ dàng “được lòng” giới trẻ, làn rộng ra khắp quốc gia.
Cùng chiêm ngưỡng và thèm “chảy nước miếng” với các món ngon bán trên yatai nào!
Hakata-ramen
Mì ramen với nước xương hầm và vị ngọt đậm đặc trưng. Khác với các loại ramen thông thường, nước dùng của hakata ramen cực chất lượng với phần xương và thịt ninh nhừ đậm đà
Okonomiyaki và Takoyaki
Bánh bột có nhân bạch tuộc, hai món này có nguyên liệu khá giống nhau và đặc trưng là được làm trên chiếc chảo/khuôn lớn, ăn tới đâu làm tới đó cho nóng sốt.
Oden
Lẩu “tả pí lù” với đậu phụ, bánh cá, nước dùng tương đậu nành, khá giống các loại lẩu Hàn Quốc nhưng bớt cay và vị thanh nhẹ hơn.
Yakisoba
Mì xào với thịt bò và cải, có thêm vị béo và hơi ngọt, khá hấp dẫn nhờ phần sốt mayonnaise rất Tây kết hợp cùng katsuobushi (cá ngừ khô) đậm chất Nhật.
Kushiyaki
Chủ yếu là thịt gà và da gà, còn có bò, heo, bạch tuộc… còn có cả các loại viên chiên nhưng đặc điểm chung đều là dễ ăn, ít dầu mỡ.
Taiyaki
Nếu chúng ta thường chỉ ăn nhân kem hoặc đậu đỏ, thì ở các yatai bạn có thể tìm thấy đủ loại nhân khác nữa: phô mai, dừa, mè đen và cả nhân mặn.
Baby Castella
Ngộ nghĩnh và thơm ngon – những chiếc bánh bông lan mật ong “mềm như bông” này thường được làm size nhỏ với các hình thù ngộ nghĩnh như gấu, mèo, thỏ…
Bánh crepe Nhật
Món này đặc biệt ở chỗ là đầu bếp sẽ cuộn thành hình cái phễu cho bạn dễ cầm hoặc mang đi, nhân bên trong cũng hay có thêm các món rất Nhật như đậu đỏ, thạch, mochi…
Bantindulich.vn – Nguồn: Kenh14
Nguồn: News.zing.vn
