Ggantija là ngôi đền cổ bằng đá lâu đời thứ hai và là một trong những khu khảo cổ quan trọng và bí ẩn nhất thế giới mà cho đến nay giới khoa học vẫn chưa thể giải mã mục đích xây dựng của người xưa.
Đền Ggantija nằm trên cao nguyên, ngoại ô thị trấn Xaghra của Gozo, một trong 3 hòn đảo thuộc quần đảo Maltese, cách phía nam khu hành chính tự trị Sicily của Italy 90km, có niên đại khoảng 6.000 năm tuổi. Được xây dựng vào năm 3.600 đến 3.000 trước Công nguyên (TCN), đền Ggantija gồm 2 ngôi đền riêng biệt và ngôi thứ ba còn dang dở. Đền Nam xây dựng năm 3.600 TCN và đền Bắc xây dựng năm 3.000 TCN.
Hai ngôi đền này được khai quật vào năm 1826, nhưng những cuộc nghiên cứu chuyên sâu chỉ được tiến hành vào cuối những năm 20 thế kỷ trước.Người xưa đã tạo ra mặt tiền ngôi đền thứ ba rồi không biết vì sao họ bỏ đó.
Khu đền Ggantija được xây dựng chủ yếu bằng đá, có nhiều nét tương đồng với các khu đền nổi tiếng ở đảo Malta, với nhiều cột đá, tường đá lớn và những tượng nhỏ bên trong được cho là biểu tượng của sự phồn thực. Tại mỗi ngôi đền có 5 phòng tụng niệm nối liền với hành lang trung tâm dẫn đến khu thờ tự bên trong. Ngôi đền phía Nam rộng hơn nhiều so với ngôi đền phía Bắc và được chạm khắc một cách tinh vi. Tuy xây dựng cách nhau nhiều năm nhưng cả 2 ngôi đền đều có lối kiến trúc tương tự nhau.
Bên ngoài, khu phức hợp Ggantija được bao quanh bởi một bức tường biên rộng lớn.Đây chính là điểm nổi bật của ngôi đền.Bức tường này được xây bằng kỹ thuật cao với những tảng cự thạch cao trên 5m và nặng hơn 10 tấn.
Bên trong còn có những viên đã nhỏ được cho là được sử dụng như những con lăn thay thế cho các bánh xe, chuyên dùng để vận chuyển các khối đá khổng lồ khi xây dựng đền thờ.
Tuy nhiên, điều này chỉ là một cách giải thích vì dù có vận chuyển được những tảng đá khổng lồ đến vị trí xây dựng ngôi đền thì người ta vẫn không thể lý giải được làm sao những người thợ thời đó lại có thể xếp những khối đá lớn như vậy chồng lên nhau.
Đến nay, người dân địa phương vẫn tin rằng đền thờ Ggantija được xây dựng bởi những người khổng lồ. Cái tên Ggantija trong tiếng Maltese cũng có nghĩa là “thuộc về người khổng lồ”.
Ngôi đền giờ đây đã bị mất phần mái và chỉ còn sót lại tàn tích của những bức tường. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng ngôi đền Mnajdra thấp nhất được xếp thẳng hàng về mặt thiên văn nên được dùng làm địa điểm quan sát và địa điểm lịch sử, lại có giả thuyết cho rằng chúng được dùng làm nơi cúng tế, vì họ đã phát hiện ra dao đá và xương động vật.
Tuy nhiên, mục đích xây dựng của nó đến nay vẫn là điều bí ẩn. Chưa nhà nghiên cứu nào tìm ra chức năng chính xác của các ngôi đền vì không có thư tịch cổ nào đề cập đến nó.
Nguồn: 24H.COM.VN