Đền Ngọc Sơn - Hà Nội (Ảnh: Huy Hoàng)

Sách cổ còn ghi, khởi nguyên, khi vua Lý Thái Tổ dời đô ra Thăng Long đã đặt tên ngôi đền là Ngọc Tượng, đến đời nhà Trần đổi tên là Ngọc Sơn

Trải qua nhiều sự thay đổi, như một nhân duyên định mệnh, đền Ngọc Sơn vốn là ngôi đền, rồi xây chùa, rồi dỡ chùa dựng lại đền và trở thành đền Ngọc Sơn tồn tại cho đến ngày nay

Cầu Thê Húc, đây chính là cây cầu dẫn chúng ta sang đảo Ngọc Sơn. Cầu quay về hướng đông để hưởng chọn ánh sáng mặt trời vào lúc bình minh

Cầu được xây dựng năm 1865 với kiến trúc gồm 15 nhịp với 32 chân cột tròn xếp thành 16 đôi chạy song song từ bờ này sang bờ kia, trên cầu lát ván gỗ màu đỏ sẫm

Cầu Thê Húc dẫn đến cổng đền Ngọc Sơn, còn gọi là Đắc Nguyệt Lâu (lầu được trăng) dưới bóng cây đa cổ thụ, ở giữa một vùng cây cối um tùm, trông như từ dưới nước nhô lên

Đình Trấn Ba, một công trình thanh thoát và đậm chất thơ của đền Ngọc Sơn. Đình hình vuông có tám mái, mái hai tầng có 8 cột chống đỡ, bốn cột ngoài bằng đá, bốn cột trong bằng gỗ

Đền Ngọc Sơn chủ yếu thờ thần Văn Xương Đế Quân (chủ quản văn chương, khoa cử) và thờ Đức Thánh Trần Hưng Đạo, Đức Phật A Di Đà. Ngoài ra, nơi đây cũng thờ Lã Động Tân cùng Quan Đế

Qua đó thể hiện rõ quan niệm (Tam giáo đồng nguyên) của người Việt với ý nghĩa rộng hơn là tinh thần đoàn kết, hòa hợp tôn giáo

Kiến trúc đền Ngọc Sơn gồm có 2 đền chính gồm 2 ngôi nối liền lại với nhau, ngôi đền thứ nhất nằm về phía Bắc thờ Trần Hưng Đạo và ngài Văn Xương

Tuy là một ngôi đền kiến trúc mới, song đền Ngọc Sơn là một điển hình về không gian và tạo tác kiến trúc

Sự kết hợp đã tạo thành một tổng thể kiến trúc Thiên - Nhân hợp nhất, tạo vẻ đẹp cổ kính, hài hoà

Kiến trúc và lối bài trí bên trong ngôi đền vẫn còn giữ được nét cổ kính, thâm nghiêm như xưa

Tiêu bản (Cụ rùa) trong đền Ngọc Sơn