Trong văn hóa ẩm thực của người Thái đen Mường Lò có rất nhiều món ăn mang tính biểu tượng văn hóa. Chúng không chỉ đẹp về hình thức, màu sắc, ngon bổ về thành phần dinh dưỡng, cầu kỳ trong cách chế biến với rất nhiều gia vị và phụ gia phong phú, mà chúng còn truyền tải những ý nghĩa nhân văn, những biểu tượng mang tính văn hóa cho cả cộng đồng dân tộc. Tiêu biểu là các món: pảnh xíp xí, khẩu cắm nhọm và pa bẳng – pa háp.

Pảnh xíp xí (bánh xíp xí)

Là loại bánh gắn liền với tết Xíp xí (14/7 Âm lịch) của người Thái đen ở Mường Lò. Người Thái đen không nhiều các loại bánh như các dân tộc khác nhưng mỗi loại bánh lại gắn liền với những lễ hội,  mỗi cái tết như một biểu tượng về văn hóa. Nói đến tết Xíp xí, người dân nghĩ ngay tới bánh Xíp xí. Bánh này được gói theo kiểu đặc biệt, 2 chiếc bánh gói thành một cặp cùng với cách chế biến độc đáo. Để làm bánh Xíp xí  cần có các nguyên liệu:  bột gạo nếp, đỗ xanh, lạc, thịt gà, muối và lá chuối để gói.

Pảnh xíp xí trong ngày tết 14/7 của người Thái đen biểu đạt một ý nghĩa vô cùng quan trọng và sâu sắc đó là biểu tượng cho sự phồn thực của các cư dân sản xuất nông nghiệp với mong muốn các thần thánh phù hộ cho sự sinh sôi nảy nở, vạn vật phát triển tươi tốt, mùa màng thuận lợi. Tết Xíp xí là tết cầu mùa, cầu cho cây lúa với các nghi thức quan trọng như tổ chức lễ cúng ruộng tại bờ ruộng; tổ chức cúng vía trâu vì con trâu là “đầu cơ nghiệp” của những người sản xuất nông nghiệp. Và người dân làm pảnh xíp xí có hình dạng của bộ phận sinh dục của con trâu, dùng cúng tổ tiên trong ngày tết (đây là tín ngưỡng phồn thực của người Thái đen) với mong muốn làm pảnh Xíp xí càng to, con trâu càng khỏe, sản xuất nông nghiệp càng tốt, vạn vật ngày càng sinh sôi, phát triển. Chính vì thế, pảnh Xíp xí mang ý nghĩa văn hóa và biểu trưng sâu sắc trong văn hóa ẩm thực của người Thái đen Mường Lò.

Khẩu cắm  nhọm (xôi ngũ sắc)

Vào các dịp tết Nguyên đán, rằm tháng Giêng, tết Xíp xí 14/7, lễ cơm mới, trong lễ cúng tế tổ tiên của người Thái đen Mường Lò bao giờ cũng có khẩu cắm nhọm  mầu xanh, đỏ, tím, vàng, trắng,  5 màu sắc này thể hiện cho tất cả các mầu của các đồ vật trên thế gian mà con người muốn dâng tặng để cảm tạ tổ tiên, thần linh. Điều này mang ý nghĩa mọi thứ của trời đất mà con người có được đều muốn dâng cúng tổ tiên.

Từ thiên nhiên, con người đã biết chiết xuất ra các thứ màu cho xôi cơm vừa thơm ngon, vừa đẹp mắt mà hoàn toàn không hại tới sức khỏe. 5 thành phần trong xôi ngũ sắc – một đặc sản nổi tiếng của vùng “gạo trắng, nước trong” Mường Lò được làm từ: khẩu nửng (xôi trắng), khẩu cắm khiêu (xôi màu xanh), khẩu cắm lanh (xôi màu đỏ), khẩu cắm lăm (xôi màu tím) và khẩu cắm lương (xôi màu vàng).

Việc duy trì và cúng tế xôi ngũ sắc cho tổ tiên vào các dịp tết còn biểu hiện các giá trị đạo đức, giáo dục truyền thống cho con cháu sau này của người Thái đen phải luôn nhớ công ơn tổ tiên, nhớ ơn những người đi trước đã gây dựng cuộc sống. Bởi vậy, vào các dịp lễ, tết quan trọng trong năm, con cháu phải nhớ công ơn của tổ tiên mà dâng cúng mọi thứ cho tổ tiên được thể hiện qua năm mầu của cơm xôi được dâng cúng.

Pa bẳng – pa háp (cá muối đựng ống trong lễ cưới và cá sấy) 

Pa bẳng – pa háp không thể thiếu được trong lễ cưới người Thái Đen, pa bẳng – pa háp tạo thành một cặp “bẳng – háp” để dâng cúng tổ tiên của nhà gái trong lễ cưới, thể hiện lòng hiếu thảo của chú rể đối với tổ tiên và gia đình bên nhà gái. Đây là lời cảm ơn của chàng rể, trước hết là đối với “ông bà vãi” (ông bà ngoại), bố, mẹ vợ, rồi tới anh, em, cô, dì, chú bác bên gia đình nhà gái đã có công sinh thành ra cô dâu, nuôi nấng dạy bảo khôn lớn cho tới ngày đi lấy chồng.

Đồng bào cho rằng không có ông bà vãi, không có bố mẹ sinh thành ra cô dâu thì chàng rể đó sẽ không lấy được cô gái đó về làm vợ. Vì vậy, chú rể phải có lễ vật để cám ơn công sinh thành dưỡng dục của ông bà vãi, bố mẹ vợ, sau đó cảm ơn tới cô dì, chú bác của cô dâu, là những người luôn luôn dạy bảo, chăm sóc cho cô dâu từ nhỏ đến khi trưởng thành… Chính vì vậy, lễ vật “bẳng – háp” chế biến rất cẩn thận, cầu kỳ và đẹp mắt, đó là món quà cho mỗi người, mỗi gia đình anh em của cô dâu sau khi kết thúc lễ cưới. Bởi thế, món lễ quý hiếm này chỉ được trao đầu tiên cho người kính trọng nhất trong mâm cưới đó, trước hết phải là ông bà vãi và người cao tuổi nhất, sau đó mới tới những người khác trong gia đình.

Ngoài ra, cá ống pa bẳng và cá giỏ pa háp còn mang đậm yếu tố văn hóa phồn thực của cư dân nông nghiệp. Trong lễ cưới, đồng bào dâng cúng tổ tiên cá pa bẳng và pa háp thể hiện cho những mong muốn về sự sinh sôi, nảy nở, sự phát triển của tự nhiên và con người, đồng bào luôn luôn mong muốn cho tất cả đều được phát triển, đều được sinh sôi… Chú rể làm cá pa bẳng, pa háp  dâng cúng tổ tiên còn cầu xin cho được đông con nhiều cháu, cầu xin tổ tiên phù hộ cho được duy trì và phát triển giống nòi.

Hai món cá chế biến theo hai cách khác nhau. Pa bẳng đựng trong ống nứa, pa háp đựng trong giỏ tre nhưng không thể thiếu một trong hai thứ được và càng không bao giờ pa bẳng – pa háp đi riêng lẻ. Cho tới ngày nay, Mường Lò có nhiều sự thay đổi và phát triển, một số phong tục truyền thống đã mai một nhưng tục lấy cá pa bẳng và pa háp làm lễ vật trong lễ cưới vẫn được gìn giữ và bảo tồn trong đời sống văn hóa của người dân. Nó biểu trưng cho lòng biết ơn, biểu trưng cho các giá trị nhân văn cao cả.

Pa pỉnh tộp – cá mổ lưng gấp nướng

Pa pỉnh tộp là món ăn đặc trưng của người Thái đen. Nói đến ẩm thực Thái đen là nói đến pa (cá), mà nói đến cá là nói đến món pa pỉnh tộp. Ai đến vùng người Thái đen ở Mường Lò thì không thể không ăn món này. Sức hấp dẫn của mùi vị, sự kết hợp giữa cá và gia vị, nướng trên bếp than hồng cùng với nguyên liệu đặc trưng khiến món pa pỉnh tộp thường xuyên có mặt trong các bữa cơm hàng ngày cho tới các mâm cỗ đãi khách quý trong các dịp lễ tết, hội hè của người Thái.

Để làm món này cần có: cá, tỏi, hạt sẻn (mák khén), rau phắc nam, rau cải nương non, rau mùi, ớt, rau húng, hành, gừng, muối. Cá mổ và làm cá sạch sẽ, cá được bỏ các vây, mổ dọc theo sống lưng, nhồi gia vị và  dùng một cặp gắp bằng tre tươi cặp ngang qua mình cá khi đã được gấp đôi, rồi dùng lạt buộc chặt đầu kia của cặp để giữ cá, sau đó nướng cá trên bếp than hồng.

Pa pỉnh tộp được xem là biểu trưng trong văn hóa ẩm thực của người Thái đen Mường Lò. Người dân nơi đây cho rằng, đến Mường Lò nếu du khách chưa được thưởng thức món pa pỉnh tộp thì chưa được gọi là tới nơi đây. Điều này thể hiện sự quan trọng và đặc trưng của món ăn trong văn hóa ẩm thực của người Thái đen nơi đây.

Nguồn: Vietnamtourism.gov.vn

(TITC) – Quần thể danh thắng Tràng An có diện tích 6.172ha thuộc địa bàn huyện Hoa Lư, Gia Viễn, Nho Quan, thị xã Tam Điệp và thành phố Ninh Bình, cách thủ đô Hà Nội khoảng 90km về phía đông nam. Bao quanh quần thể là vùng đệm có diện tích 6.268ha, chủ yếu là đồng ruộng và làng mạc. Là khu vực có sự hòa lẫn giữa thiên nhiên và văn hóa, quần thể danh thắng Tràng An bao gồm ba vùng được bảo vệ liền kề nhau là khu di tích lịch sử văn hóa cố đô Hoa Lư, khu danh thắng Tràng An-Tam Cốc-Bích Động và rừng nguyên sinh đặc dụng Hoa Lư.

Nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa nóng ẩm, quần thể danh thắng Tràng An là vùng bán sơn địa có phương phát triển chung theo hướng tây bắc – đông nam. Phía bắc và tây bắc Tràng An là các dải đồi Bái Đính; phía tây nam và nam là dải đá vôi Đồng Tâm – Sơn Hà, Tam Cốc – Bích Động; phía đông nam và đông bắc là dải đá vôi Trường Yên; phía đông bắc và bắc là dải đá vôi Tràng An. Tràng An có mạng lưới sông suối khá phát triển với sông Hoàng Long ở phía bắc, sông Chanh ở phía đông, sông Hệ ở phía nam, sông Bến Đang ở phía tây cùng hệ thống sông Sào Khê, Ngô Đồng, Đền Vối nằm trong vùng lõi di sản. Trước đây, khu vực Tràng An đã bị biển xâm lấn, biến cải nhiều lần rồi nâng cao trở thành đất liền như hiện nay. Sự kiến tạo địa chất trong giai đoạn lâu dài đã tạo ra những cảnh quan ngoạn mục – một sự pha trộn giữa những ngọn núi dạng tháp có vách dốc đứng trong khu rừng nhiệt đới nguyên sinh, bao quanh những trũng, thung lớn, sâu, chứa nước trong và tĩnh lặng thông với vô số các hang động và sông suối ngầm, nhiều chỗ có thể đi lại bằng thuyền.

Các giá trị nổi bật

Giá trị văn hóa

Tràng An là địa điểm nổi bật ở khu vực Đông Nam Á và trên thế giới chứa đựng những bằng chứng khảo cổ phong phú và vẫn còn được bảo tồn gần như nguyên trạng, chủ yếu là vỏ ốc, vỏ sò, xương động vật, đồ gốm, công cụ bằng đá, nền bếp, gốm vặn thừng và di cốt người. Đây là kho tư liệu vô giá cho thấy sự thích ứng của người tiền sử với những biến đổi quan trọng về môi trường kéo dài hơn 30.000 năm, ít nhất từ thời kỳ Băng hà cuối cùng. Trong thời gian này, họ đã trải qua một số biến đổi địa lý và khí hậu khắc nghiệt nhất trong lịch sử trái đất. Bên cạnh đó, các di tích văn hóa lịch sử như đền, chùa, cung điện cũng góp phần bổ sung và củng cố nhiều tư liệu khảo cổ học.  

Giá trị thẩm mỹ

Cảnh quan tháp karst Tràng An là một trong những khu vực đẹp và ngoạn mục nhất thuộc loại này trên thế giới, gồm chủ yếu một loạt các tháp karst dạng nón với vách dốc đứng cao 200m so với nền đất và mực nước xung quanh. Đan xen các đỉnh  núi hình tháp là hệ thống các thung lũng và hố sụt karst có độ nông sâu khác nhau. Trong các hố sụt là các đầm lầy bồi tích rộng, nối thông với nhau bởi các dòng suối ngầm xuyên qua núi tạo thành vô số hang luồn, trên trần hang lấp lánh những thạch nhũ muôn hình vạn trạng. Hòa vào vẻ đẹp của cảnh quan karst là thảm rừng nguyên sinh dày, bao phủ các vách đá, mang lại không khí mát mẻ, hoang sơ. Điểm xuyết giữa những ngọn núi hùng vĩ, hang động huyền bí, sông nước thanh tĩnh là những đền, chùa, miếu linh thiêng. Đặc biệt, cảnh quan của vùng đệm xung quanh Tràng An tạo nên một bức tranh cuộc sống nông thôn truyền thống sinh động, quyến rũ với những ngôi làng nhỏ nối với nhau bởi các con đường đất hoặc đường mòn cùng mạng lưới sông suối và kênh rạch.

Giá trị địa chất – địa mạo

Tràng An minh chứng cho các giai đoạn cuối cùng của quá trình tiến hóa karst trong môi trường khí hậu nhiệt đới ẩm. Sản phẩm của quá trình phân cắt mạnh các khối đá vôi lớn trong hàng trăm triệu năm là một dãy hoàn chỉnh các dạng địa hình đá vôi điển hình, bao gồm tháp, lũng (hố karst), thung lũng (hố sụt), các cấu trúc sụt lở, các lớp trầm tích, hang ngầm và sông ngầm, hang động và trầm tích hang động. Mạng lưới các đứt gãy song song giao nhau chia cắt khu vực thành các ô mạng và thúc đẩy sự phát triển của các trũng karst tròn, kín. Sự hiện diện rộng rãi của một loạt các ngấn xâm thực trên các vách đá với những hang động, nền sóng vỗ, lắng đọng bãi biển và vỏ sò là những bằng chứng cho mực nước biển cũ.

Ngày 23/6/2014, tại thủ đô Doha (Qatar), Ủy ban Di sản Thế giới thuộc Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã chính thức ghi danh Quần thể danh thắng Tràng An (Ninh Bình) vào danh mục Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới dựa trên 3 tiêu chí: văn hóa, vẻ đẹp thẩm mỹ và địa chất – địa mạo.

Các điểm tham quan chính

Khu di tích lịch sử văn hóa cố đô Hoa Lư: đền vua Đinh, đền vua Lê, chùa Cổ Am, chùa Kim Ngân, chùa Duyên Ninh, chùa Nhất Trụ, phủ Vườn Thiên, đền thờ công chúa Phất Kim, động Thiên Tôn…

Khu danh thắng Tràng An: đền Trình, đền Trần, đền Tứ Trụ, phủ Khống, phủ Đột, hang Địa Linh, hang Sinh Dược, hang Mây, hang Tối, hang Sáng, hang Nấu Rượu, hang Ba Giọt, quần thể chùa Bái Đính…

Khu danh thắng Tam Cốc – Bích Ðộng: chùa Bích Động, chùa Linh Cốc, đền Thái Vi, động Thiên Hương, động Tiên, động Thiên Hà, hang Bụt, hang Múa, hang Cả, hang Hai, hang Ba, Thung Nham, Thung Nắng, làng cổ Cố Viên Lầu…

Phạm Phương

Nguồn: Vietnamtourism.gov.vn

(TITC) – Đến với thành phố Huế xinh đẹp và thơ mộng, du khách sẽ có cơ hội khám phá những nét độc đáo của văn hóa cung đình Huế ở nhiều địa điểm khác nhau trong quần thể di tích Cố đô Huế. 

Đặc biệt, tại hai không gian diễn xướng mới được Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế và Công ty Lê Quý Dương phối hợp đưa vào hoạt động là lầu Tứ Phương Vô Sự và thuyền cung đình Long Quang, du khách sẽ được chiêm ngưỡng không gian hoàng cung lộng lẫy, tráng lệ; nhâm nhi những chén trà cung đình đậm đà hương sắc; miên man theo những điệu nhạc câu hò đậm chất Huế; dự các lớp học múa hát cung đình cho các cháu nhi đồng và thiếu niên Huế theo mô hình của các lớp Đồng ấu trong Đại Nội hay tham gia các trò tiêu khiển của vua quan xưa (đầu hồ, thả thơ)…

Lầu Tứ Phương Vô Sự nằm ở cửa Hòa Bình, Đại Nội Huế (đường Đặng Thái Thân, TP. Huế) do Vua Khải Định (1916 – 1925) cho xây dựng vào năm 1923 để chuẩn bị lễ mừng thọ “Tứ tuần đại khánh tiết” của mình. Được xây trên nền cũ của đình Tứ Thông thời Vua Gia Long (1802 – 1820), lầu là nơi để nhà vua và các thành viên hoàng gia hóng mát, ngắm cảnh, cũng là nơi học tập hàng ngày của các hoàng tử và công chúa giai đoạn cuối triều Nguyễn.

Nằm trên trục “thần đạo” hướng tây bắc – đông nam của Hoàng thành Huế cùng với các công trình quan trọng nhất Đại Nội (điện Kiến Trung, cung Khôn Thái, điện Càn Thành, điện Cần Chánh, điện Thái Hòa đến Ngọ Môn), lầu Tứ Phương Vô Sự là công trình hiếm hoi của Hoàng cung quay mặt về phía bắc, và cùng với cửa Hòa Bình (cửa Bắc của Hoàng thành) làm nên một tổ hợp kiến trúc độc đáo, biểu thị cho ước vọng hòa bình của triều đại. Với đường nét kiến trúc hài hòa, giao thoa giữa phong cách phương Đông và phương Tây, lầu Tứ Phương Vô Sự có giá trị lịch sử và văn hóa nghệ thuật đặc sắc, là một trong những công trình kiến trúc tiêu biểu, đánh dấu một giai đoạn chuyển tiếp trong lịch sử kiến trúc Việt Nam nửa đầu thế kỷ 20.

Lầu Tứ Phương Vô Sự có diện tích 182m², gồm hai tầng. Đứng trên tầng hai của tòa lầu, du khách có thể phóng tầm mắt bao quát những công trình kiến trúc trong Hoàng cung và quan sát cuộc sống thanh bình của người dân Thành Nội Huế.

Cùng với lầu Tứ Phương Vô Sự, thuyền cung đình Long Quang ở bến Nghinh Lương Đình (đường Lê Duẩn, TP. Huế) cũng là một trong những không gian diễn xướng đặc sắc mà du khách không nên bỏ qua khi đến Huế. Ngự thuyền này được đóng theo nguyên mẫu mô hình ngự thuyền Tế Thông thời nhà Nguyễn. Thuyền dài 30m; rộng 6,5m; cao 5,4m; chở được khoảng 100 người. Đầu và đuôi thuyền có hình rồng, mái bằng gỗ giả ngói màu vàng, các cửa “bảng khoa” đều được chạm trổ tinh xảo. Bên trong thuyền được che bởi các rèm bằng lụa tơ tằm, nền trải thảm gấm.

Thuyền Long Quang là nơi du khách có thể chiêm ngưỡng cảnh vật thiên nhiên hữu tình, những di tích văn hóa lịch sử cổ kính và đời sống của người dân xứ Huế ở hai bên dòng sông Hương. Đặc biệt, tại đây sẽ tổ chức phục vụ du khách những món ăn vương giả các vua Nguyễn dùng thết đãi quan khách trong các buổi tiệc “Ngự yến Hoàng cung”.

Hai không gian diễn xướng mới được đưa vào hoạt động giúp đa dạng hóa các loại hình dịch vụ du lịch trong quần thể di tích Cố đô Huế, góp phần quảng bá những nét đẹp văn hóa cố đô độc đáo, đồng thời khơi dậy, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa cung đình Huế, tạo ấn tượng sâu sắc cho du khách trong và ngoài nước khi đến với mảnh đất này.

Phạm Phương

Nguồn: Vietnamtourism.gov.vn

Hai địa điểm đặc trưng nhất du khách nên đến là rừng tràm Trà Sư – tiêu biểu cho vùng tứ giác Long Xuyên và Vườn quốc gia Tràm Chim ở Đồng Tháp – đại diện cho khu vực Đồng Tháp Mười.

Rừng Trà Sư – bức tranh màu nước

Vào mùa nước nổi, khi con lũ lên cao, toàn bộ khu rừng tràm rộng đến 845 ha này ngập sâu trong nước tạo nên cảnh quan vô cùng kỳ thú. Đến Trà Sư mùa nước, du khách như lạc vào một thế giới thiên nhiên xanh mang lại cảm giác thanh bình, êm ả. Dọc theo bờ đê, hiện lên thấp thoáng sau dãy rừng tràm xanh lay động nhẹ nhàng, uyển chuyển là những cánh chim lượn vòng tự do.

Cách thị xã Châu Đốc khoảng 30 km, rừng tràm Trà Sư được xem là khu bảo tồn hệ sinh cảnh tự nhiên tiêu biểu và độc đáo nhất của hệ sinh thái đất ngập nước ở vùng đồng bằng ven sông Cửu Long. Mùa nước lên, còn gì thú vị bằng chuyến du thuyền xuyên rừng chiêm ngưỡng sắc hoa tràm trắng tinh khiết nở bung trong nắng sớm, hương tràm thoảng nhẹ đầy vấn vương. Chiều về, khi ánh nắng bắt đầu nhạt dần, từng đàn chim trú ngụ trong rừng tràm bắt đầu bay về tổ.

Thích nhất là những “con đường nước” trong rừng Trà Sư. Mùa nước nổi, nước che mất mặt đường nhưng những cây tràm bên lề đường vẫn cao hơn mặt nước hình thành những “con đường nước”. Bèo cám phủ một tấm thảm màu xanh lên “mặt đường”, hai bên tràm vòng tay che mát. Thỉnh thoảng, tiếng mái chèo, tiếng chim, tiếng cá quẫy làm xáo động không gian yên tĩnh của khu rừng.

Kỳ thú Tràm Chim

Nằm sâu trong vùng chiêm trũng Tam Nông, với tổng diện tích 7.588ha, Vườn quốc gia Tràm Chim (Đồng Tháp) là một trong 8 khu vực bảo tồn chim quan trọng nhất của Việt Nam và là khu Ramsar (vùng đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế về sinh học và bảo tồn) thứ 2.000 của thế giới. Đây là hệ ngập nước đồng cỏ cuối cùng của Việt Nam, phong phú về mặt đa dạng sinh học và nổi tiếng với loài sếu đầu đỏ hay sếu cổ trụi, một trong những loài chim quý hiếm nằm trong sách đỏ quốc tế.

Vào mùa nước nổi, nước từ sông Mekong tràn về ngập cả những cánh đồng, biến Tràm Chim thành một ốc đảo giữa trời nước mênh mông. Trên các cánh đồng, hàng ngàn cánh cò trắng điểm xuyết trên nền tràm xanh mát tạo nên khung cảnh rất ấn tượng. Bước lên chòi canh, phóng tầm mắt trải rộng về phía chân trời, khách như ôm cả vào lòng bức tranh thiên nhiên thuần một màu xanh mát dịu.

Ngoài ra, du khách sẽ có những trải nghiệm đầy lý thú khi khám phá Khu du lịch Đồng Sen Tháp Mười với phong cảnh đẹp hoang sơ của đồng sen bát ngát. Không chỉ được tận hưởng và hòa mình vào không gian êm dịu, thuần khiết được hòa quyện bởi hương sắc của hàng ngàn cánh hoa sen, du khách còn có thể ghi lại những khoảnh khắc lãng mạn trong khung cảnh nên thơ, hữu tình.

Nguồn: Vietnamtourism.gov.vn

Lễ Pút – tồng là một nghi lễ cực kỳ linh thiêng chỉ dành cho những người muốn làm thầy cúng của người Dao đỏ ở bản Phja Đén, xã Thành Công, huyện Nguyên Bình (Cao Bằng).

Dân tộc Dao ở Cao Bằng chiếm gần 10% dân số, với 2 nhóm chính là Dao đỏ và Dao tiền. Trong đó, người Dao đỏ chiếm 2/3 dân số và cư trú tập trung ở vùng cao, vùng núi đất các huyện Thông Nông, Hà Quảng, Hòa An, Bảo Lạc… Tuy cư trú ở núi cao, xa xôi, còn nhiều khó khăn, nhưng đồng bào Dao đỏ có truyền thống văn hoá phong phú và giàu bản sắc.

Lễ Pút – tồng hay theo cách gọi khác “tắm than” là một nghi lễ cực kỳ linh thiêng của người Dao đỏ, thường chỉ tiến hành vào 2 ngày trong năm: Ngày 1 Tết Nguyên đán và ngày rằm tháng Giêng âm lịch tại nhà những người làm nghề thầy cúng.

Lễ chỉ dành cho những người muốn làm thầy cúng – có năng lực giao tiếp với thần linh và ông bà tổ tiên, được cộng đồng người Dao đỏ đặc biệt tôn trọng. Chuẩn bị cho lễ, những người đàn ông ấy phải “dọn mình” thật sạch sẽ trước khi bước vào vòng “tắm than”. Bên đống than hồng, họ sẽ ngồi kiên nhẫn, lòng hướng về thần linh, chờ đợi mình sẽ được “chọn”.

Người được “lựa chọn” bất thần lao mình vô thức vào đống lửa, dùng than nóng để “tắm”, gột rửa hết những “nhơ bẩn” của cuộc sống trần tục để tiếp xúc với thế giới tâm linh. Sau lễ những người được tắm sẽ được các thầy cúng truyền nghề. Để thành một thầy cúng của cộng đồng người Dao đỏ cần qua 3 lễ Pút – tồng.

“Pút tồng” là điệu nhảy của những người Dao đỏ. Rất đặc trưng và huyền bí, điệu nhảy xuất thần độc đáo này như sự hòa quyện giữa cõi dương và âm trong tiếng kèn pí lè và tiếng trống âm vang với mục đích đón tổ tiên, thần linh.

Nguồn: Vietnamtourism.gov.vn

Nếu đến Đà Nẵng và muốn tìm cho mình một địa chỉ để tham quan, dã ngoại cùng nhóm bạn thì Bãi Đá Đen nằm ở bờ bắc Bán đảo Sơn Trà là sự lựa chọn không thể tuyệt vời hơn. Muốn đến được địa chỉ này, bạn có thể xuất phát bằng đường thủy, đi từ sông Hàn, ngang cầu Cảng Tiên Sa, qua khu du lịch Tiên Sa – Sơn Trà một đoạn sẽ ra đến Bãi Đá Đen.

Bãi Đá Đen là tên gọi do người dân địa phương đặt cho bãi biển này. Ở đây có nhiều tảng đá to màu đen, nằm xen kẽ hoặc xếp chồng lên nhau tạo nên những góc nhìn rất đẹp. Đặc biệt, trong khu vực bãi đá có rất nhiều khoảng trống đẹp tựa hồ nước nhân tạo. Được che chắn bởi những tảng đá lớn nên nước ở đây quanh năm trong xanh, sóng dịu nhẹ thích hợp cho du khách tắm biển. Tại một số địa điểm thích hợp, khách du lịch đi theo đoàn có hướng dẫn viên sẽ được hướng dẫn tham gia các nhóm câu cá và lặn ngắm rạn san hô quý hiếm, đa dạng về màu sắc, chủng loại.

Một cán bộ đang công tác tại BQL Bán đảo Sơn Trà và các bãi biển Đà Nẵng cho biết, đây là nơi cư ngụ của rất nhiều loại hải sản như cá hồng, bống cát, cá mú hay ốc trinh nữ, ốc mỡ, sò điệp, cồi mai… Đặc biệt, ở đây còn là nơi sinh sống của ốc vú nàng, một đặc sản biển tưởng chừng chỉ có nhiều ở đảo Cù Lao Chàm (Hội An). Nếu muốn tự tay bắt những loại hải sản, ốc này, du khách nên đeo kính lặn hoặc buông cần thả câu để tận hưởng đầy đủ sự hồi hộp lẫn không gian tuyệt vời, quyến rũ nơi đây.

Bãi Đá Đen còn thích hợp để mọi người tổ chức liên hoan, đốt lửa trại bởi bên bờ nước trong xanh là bãi cát vàng mịn màng và sạch sẽ. Nơi đây, BQL bán đảo Sơn Trà và các bãi biển Đà Nẵng có kế hoạch xây dựng cầu cảng tạm để phục vụ cho các tàu du lịch có bến đậu. Từ đó du khách sẽ có thêm điều kiện tham quan các điểm du lịch xung quanh khu vực Bãi Đá Đen. Thời gian tới, khi công trình này hoàn thành sẽ mang đến cho Sơn Trà những điểm nhấn du lịch thú vị, hấp dẫn du khách.

Song song với việc khai thác tour mới, các đơn vị lữ hành đang khai thác du lịch tại bán đảo Sơn Trà tiếp tục mời gọi khách đăng ký, tham gia các tour quen thuộc như Vòng quanh bán đảo; Lặn biển ngắm san hô; Hoang dã Sơn Trà, Câu cá cùng ngư dân… Các chương trình tour này phần lớn gói gọn trong ngày với mức giá hấp dẫn, phù hợp với túi tiền của du khách. Tham gia các tour vòng quanh bán đảo Sơn Trà được xem là điểm nhấn trong mục tiêu phát triển du lịch của thành phố Đà Nẵng thời gian gần đây./.

Nguồn: Vietnamtourism.gov.vn

“Côn Đảo là một trong 9 hòn đảo bí ẩn nhất thế giới, nơi có sức hút kỳ lạ đối với du khách” – tạp chí du lịch Lonely Planet năm 2013 đã bình chọn như vậy về Côn Đảo (Bà Rịa – Vũng Tàu) của Việt Nam.

Với những hòn đảo hoang sơ, bãi biển mơ mộng, Côn Đảo trở thành một trong những điểm đến lý tưởng nhất cho du khách. Từ khi cặp tài tử đình đám của Hollywood Brad Pitt và Angelina Jolie chọn Côn Đảo làm điểm nghỉ dưỡng đã khiến cho hòn đảo này thêm sức hút. Nằm ở phía đông nam của vùng biển Việt Nam, Côn Đảo là quần đảo có tổng diện tích 72km2 với 16 đảo nhỏ hợp thành. Đây là một trong những hòn đảo đẹp nhất của châu Á, là nơi lý tưởng nhất để bạn lựa chọn cho một kỳ nghỉ hoàn hảo của mình. Đến Côn Đảo, du khách sẽ nhận thấy sự đối lập nghịch lý giữa một bên là những bãi biển xanh ngút tầm mắt với một bên là những “chuồng cọp”, nơi các tù nhân cách mạng bị giam giữ, chính sự đối lập đó tạo cho hòn đảo này những câu chuyện mang đầy sắc màu huyền bí. Và một điểm đến gợi lên những hồi ức lịch sử là Nghĩa trang Hàng Dương. Tuy nhiên, vượt qua lịch sử đen tối, Côn Đảo đã vươn mình phát triển, trở thành một điểm đến ấn tượng với vẻ đẹp đầy quyến rũ, mê hoặc. Thị trấn Côn Đảo nhỏ như lòng bàn tay, nhưng ở mỗi ngón tay là mỗi nét riêng biệt. Côn Đảo được thiên nhiên ban tặng vẻ đẹp gần như hoàn hảo: cát vàng, biển xanh, trời trong vắt quanh năm.

Người dân Côn Đảo tin rằng, đây chính là sự bù đắp cho Côn Đảo sau những đau khổ mà vùng đất này đã trải qua. Trong buổi sáng hay lúc hoàng hôn, nếu bạn đang đạp xe dọc theo đường biển Côn Đảo, chắc rằng bạn sẽ bị mê hoặc bởi cảnh đẹp tuyệt vời hòa quyện giữa một bên là biển xanh bao la và một bên là đồi núi trùng điệp. Cả đảo chỉ có khoảng 6.000 người sinh sống nên môi trường rất sạch sẽ và tinh khiết. Dạo trên các con đường trong thị trấn, sẽ dễ bắt gặp các bảng hiệu kêu gọi bảo vệ môi trường như “Trước khi chặt một cây hãy trồng một rừng cây” được đính dày trên thân cây bàng cổ thụ được phong là “Cây quốc gia”. Bạn có thể đến Côn Đảo bằng đường bay từ sân bay Tân Sơn Nhất (TP.Hồ Chí Minh) hoặc tàu cánh ngầm từ TP.Vũng Tàu. Côn Đảo cũng đa dạng các loại hình dịch vụ du lịch: từ resort cao cấp cho đến biệt thự cho thuê cùng những bungalow xinh đẹp trong rừng dương lộng gió…

Nguồn: Vietnamtourism.gov.vn

Cách trung tâm TP. Nha Trang 10km, Khu du lịch sinh thái Hồ Kênh Hạ thuộc xã Phước Đồng mang một nét đẹp thiên nhiên hoang sơ vô cùng độc đáo.

Đến với Hồ Kênh Hạ, du khách sẽ không khỏi say lòng trước hồ nước trong xanh rộng mênh mông được bao bọc bởi từng dãy núi, từng tảng đá lớn được thiên nhiên “sắp đặt” ngẫu hứng. Và du khách cũng sẽ được tận hưởng một bầu không khí trong lành, tiếng lá xào xạc hòa cùng tiếng tiếng chim muông, mang lại cảm giác thật sự yên bình và thư thái.

Tận dụng những ưu thế vẻ đẹp thiên nhiên sẵn có, nơi đây đã được đầu tư xây mới thêm nhà lều, nhà gỗ và chòi gỗ lợp lá tranh để du khách có thể tổ chức tiệc nướng ngoài trời, liên hoan cùng bạn bè và người thân. Ngoài ra, Hồ Kênh Hạ còn cung cấp các dịch vụ vui chơi như: câu cá giải trí, bơi thuyền thiên nga và hỗ trợ tổ chức các chương trình teambuilding nhằm rèn luyện sức khỏe, tăng cường sự gắn kết trong tập thể và kỹ năng làm việc nhóm.
 

Khu du lịch sinh thái Hồ Kênh Hạ không chỉ là nơi vui chơi, giải trí mà nơi đây còn giữ trong lòng những dấu tích lịch sử đầy hào hùng của một căn cứ cách mạng huyền thoại với những chiến thắng hào hùng – Chiến khu Đồng Bò hay còn gọi là “Mật khu Đá Hang”.

Nguồn: Vietnamtourism.gov.vn

Hơn 200 năm về trước, trên quê hương “Miền Đất Võ” Bình Định đã từng hình thành, tồn tại và phát triển một hoạt động võ thuật mang đậm nét văn hoá truyền thống, đó là Lễ hội Đổ giàn hay còn gọi là Lễ hội tranh heo, Lễ hội xô cỗ…

Bình Định – một vùng đất nổi tiếng về truyền thống thượng võ. Là người dân đất Việt, có lẽ ai cũng biết đến câu ca dao: Ai về Bình Định mà coi/ Con gái Bình Định cầm roi đi quyền… Câu ca trên đã từng lưu truyền tại “miền Đất Võ” hàng trăm năm nay, phần nào khắc họa không khí của Lễ hội tranh heo xưa kia.

Cách thị trấn Bình Định (huyện An Nhơn) khoảng hơn 10km về phía Tây – Bắc, có 2 làng võ nổi tiếng là An Thái và An Vinh. Tại đây, bên cạnh cộng đồng người Việt, còn có cộng đồng người Hoa di cư sang làm ăn, sinh sống. Người dân bản địa gọi họ là dân Ngũ Bang (gồm Triều Châu, Quảng Đông, Phúc Kiến, Phúc Châu, Hải Nam). Diện mạo của khu phố chợ An Thái có những nét phảng phất gần giống với kiến trúc của những khu phố cổ Hội An (Quảng Nam). Xưa kia, nơi đây từng là một trong những trung tâm giao thương, mua bán sầm uất. Chính điều kiện kinh tế – xã hội của vùng đất trù phú này đã “khai sinh” ra Lễ hội làm chay – Đổ giàn – tranh heo.

Theo các cụ cao niên ở An Thái, An Vinh, cứ 4 năm một lần, vào dịp lễ Vu Lan (rằm tháng 7), tại vùng đất này lại diễn ra lễ hội làm chay – đổ giàn – tranh heo. Địa điểm dựng giàn là khu vực gò Am Hồn, chùa Bà Hỏa, chùa Hội Quán (thờ bà Thiên Hậu Thánh mẫu). Về hình thức, giàn gần giống với sàn đấu võ đài ngày nay, nhưng cao ráo, chắc chắn. Để lễ hội diễn ra sôi nổi, thu hút đông đảo khách thập phương, những người có trách nhiệm và người dân địa phương đã “chung vai gánh vác”, chuẩn bị rất chu đáo. Trước ngày diễn ra lễ hội, hầu hết các gia đình trong vùng, không phân biệt sang – hèn, giàu – nghèo, đều tự giác đem vật phẩm (heo, bò, gà…) đến đóng góp. Tên của chủ nhân được ghi vào một tấm thẻ và gắn vào lễ vật.

Trước khi Lễ hội Đổ giàn – tranh heo diễn ra, các chùa trong vùng đều tiến hành làm chay cầu nguyện cho bá tánh được an cư, lạc nghiệp. Đầu tiên là lễ rước bài vị từ hai chùa Quan Thánh Đế Quân, Xuân Quang Trang và lễ rước nước thánh từ sông Kôn đưa về. Đoàn đi rước bài vị và rước nước thánh khoảng 30 người, đi đầu có 4 người khiêng kiệu, mặc trang phục “học trò gia lễ”, cùng Ban trị sự và ban nhạc, chiêng, trống… Sau khi rước bài vị và lư nhang về chùa Hội Quán thì tiến hành lễ khai kinh, làm chay, tụng kinh suốt 3 ngày, 3 đêm. Ban đêm còn có múa lục cúng, múa bông… Hết ngày thứ 3 thì chuyển sang lễ chẩn bần (phát chẩn cho người nghèo). Tiếp đó, một lá phướn màu ngũ sắc đề 4 chữ Phúc – Đức – Thần – Tài từ trong chùa được mang ra, treo lên trên giàn để mỗi người lấy một miếng làm phước. Trước khi diễn ra Lễ Đổ giàn, tranh heo, trong chùa tiến hành nghi thức cúng vãn (cúng lần cuối), sau đó gióng trống, chiêng, báo hiệu cho Ban trị sự bên ngoài biết để mở đầu Lễ hội Đổ giàn, tranh heo.

Theo lệnh của người “chủ xướng”, các võ sư cao niên từ 4 hướng Đông – Tây – Nam – Bắc lần lượt quăng heo xuống… Võ sĩ thuộc các võ đường, làng võ nổi tiếng như: An Thái, An Vinh, Thuận Truyền, Trường Định… bắt đầu “tham chiến” theo cách “bài binh, bố trận” của võ phái mình. Tuy có nhiều “chiêu thức” khác nhau, song thuờng thì võ phái nào cũng chia làm 3 nhóm chính, gồm: tiên phong, tiếp ứng, cản hậu. Võ đường nào đột phá vòng vây, vác được heo về vị trí quy định thì phần thắng thuộc về bên đó.

Cuộc thi tài tranh heo diễn ra cực kỳ sôi nổi, hấp dẫn, kịch tính… Một bên thì cố tìm cách để mang, vác con heo thoát khỏi vòng vây để đem về bên mình, một bên thì bằng mọi cách để ngăn cản không để đối phương mang heo thoát ra. Những đường quyền, cước, thế, miếng gia truyền độc đáo, “thoắt ẩn, thoắt hiện” của các lò võ, làng võ có dịp được thể hiện, phô diễn. Mặc dù, cuộc tranh heo diễn ra gay cấn, quyết liệt, song không hề có chuyện “cay cú ăn thua”, ra đòn ác ý; tất cả đều vì mục đích đề cao nét đẹp truyền thống của võ thuật.

Cùng với các võ sư, võ sĩ, hàng ngàn người tham dự lễ hội cũng nhiệt tình hò reo, cổ vũ cuồng nhiệt, làm cho không khí của lễ tranh heo thực sự là một “đại hội võ lâm”. Kết thúc cuộc thi tài, toàn bộ số heo được tập trung lại để “Ban giám khảo” xem xét và công bố kết quả. Bên nào thua thì về lo “rút kinh nghiệm”, luyện tập để… 4 năm sau thi tài trở lại.

Đặc biệt, ngay sau khi Lễ Đổ giàn – tranh heo kết thúc, lễ hội còn diễn ra nhiều tiết mục như chưng cộ, múa lân. Chưng cộ là một hình thức biểu diễn nghệ thuật hát bội đặc sắc. Theo đó, cộ được “thiết kế” từ 2 chiếc xe cộ, thành một chiếc kiệu. Xung quanh cộ có vẽ, trang trí những hình ảnh về các tích tuồng. Ngoài ra, lễ hội còn diễn ra các trò chơi dân gian như đá gà (chọi gà), đánh cờ người, đốt pháo bông…

Trong những ngày diễn ra Lễ hội, hàng ngàn người từ khắp nơi trong tỉnh Bình Định và cả những tỉnh lân cận cũng đổ về vùng đất An Thái, An Vinh dự hội.

Hơn 2 thế kỷ đã trôi qua, song dư âm của những ngày lễ hội xưa như vẫn còn nồng ấm đến hôm nay. Tên tuổi của các võ sư, võ sĩ như Diệp Trường Phát (còn gọi là Tàu Sáu), Hồ Ngạnh, Ba Phùng, Hồ Chi (còn gọi là Năm Trừu), Hương mục Ngạc, Hương mục Đài, Chín Giác, Hương kiểm Mỹ… vẫn còn in đậm trong tâm trí của người dân nơi đây. Chính vùng đất này cũng đã từng đóng cho đội quân Tây Sơn những võ tướng, văn thần, cùng hàng ngàn nghĩa binh, góp phần lập nên những chiến công hiển hách của dân tộc.

Trải qua hơn 2 thế kỷ, Lễ hội Đổ giàn phần nào bị mai một. Điều đáng mừng là từ năm 2005, ngành VHTTDL Bình Định đã đầu tư, hỗ trợ cho công tác sưu tầm, phục dựng lại Lễ hội Đổ giàn xưa. Hy vọng rằng, trong thời gian tới, Lễ hội Đổ giàn sẽ tiếp tục được quan tâm phục hồi, dàn dựng thật hiệu quả và đưa vào Chương trình Liên hoan Võ cổ truyền quốc tế…

Nguồn: Vietnamtourism.gov.vn

Cùng với nét đẹp dịu dàng của nước, thướt tha của cát, thiên nhiên còn ưu ái ban tặng cho Bình Thuận nét đẹp trầm tư của đá.

Chùa Cổ Thạch và bãi đá màu ở biển Tuy Phong là những thắng cảnh tuyệt đẹp làm say lòng biết bao nhiêu du khách. Ai một lần đến Tuy Phong, hẳn không khỏi ngẩn ngơ khi nghe tiếng chuông chùa ngân mềm vách núi. Ngôi chùa đá cổ kính nằm trầm mặc bên biển cả mênh mông. Xa hơn chút là bãi đá màu kỳ lạ. Những viên đá mịn nhẵn cỡ nắm tay ken nhau tạo thành bãi.

Dưới ánh sáng huyền ảo lúc hoàng hôn, màu đá lấp lánh trong màu nước xanh lơ, đen, xám, vàng, trắng… bạn có thể chọn cho mình vài viên để kỷ niệm chuyến đi. Điều kỳ lạ nhất, đá như có sức sống, biết lớn, biết thở, biết đi. Đêm đêm từ biển đá trườn lên lấp đầy vào bãi. Đến Tuy Phong, ra về lòng du khách hẳn không khỏi bâng khuâng nhớ đá.

Vào Thuận Quý, du khách lại được chứng kiến nét đẹp kì vĩ khác của đá. Đá ở đây mang vẻ ngạo nghễ, ngang tàng. Hàng ngàn, hàng vạn năm gió biển bào mòn tạo thành những dãy đá thoạt trông giống đoàn chiến mã xông trận. Giữa buổi trưa nồng nàn nắng biển, bên tai bạn như từ xa xưa vọng lại tiếng ngựa hý, gươm khua, tiếng trống, tiếng kèn thúc trận. Thuận Quý, điểm du lịch nổi tiếng của Hàm Thuận Nam. Về Thuận Quý ngoài thú tắm biển, nghe đá xung trận, khách còn tự tạo cho mình thú vui đi bắt ghẹ đá. Những con ghẹ có lớp vỏ dày, cứng, nằm náu mình trong các gộp đá ven biển, bạn cứ tha hồ lục tìm, túm được con nào nướng ngay con ấy, thật tuyệt vời nếu có thêm xị rượu gạo… Ngoài đá Thuận Quý, Hàm Thuận Nam còn có đá Hòn Lan. Những dãy đá xám xịt xếp chồng nối tiếp. Không như đá Thuận Quý, cứng cáp, ngạo nghễ, đá Hòn Lan là loại đá xốp, mặt lồi lõm, loang lỗ, khoét tạo đủ hình thù, hang động, mang vẻ đẹp ngậm ngùi, kì bí. Hòn Lan một thắng cảnh đẹp, hữu tình, nơi có truyền thuyết về cái chết đau thương do cá rô chui vào cổ họng của người con gái quê nghèo Mũi Điện.

Về Thuận Nam, du khách còn có dịp ghé Kê Gà, chèo thuyền ra biển thăm đảo đá, nơi có ngọn hải đăng cao vời vợi và rừng sứ già hoa trắng nở đã suốt trăm năm.

Chẳng tốn thời gian gì cho lắm, mời du khách tiếp tục xuôi Nam, dừng chân ở Ngảnh Tam Tân thuộc xã Tân Tiến, thị xã La Gi, du khách tiếp tục cuộc rong chơi với đá và biển. Mõm Đá Chim, thắng cảnh du lịch tuyệt vời. Đá nhấp nhô trên sóng, đá nấp trong cát, đá xôn xao trong gió, một nét đẹp thẫn thờ, trầm mặc.

Đến Bình Thuận, đi đâu, về đâu, du khách đều có thể tìm gặp nét đẹp riêng của đá. Với Hòn Bà – La Gi, ở hòn đảo nhỏ cách bờ 2km này, du khách có dịp tận mắt trước sự lung linh màu đá trong từng hang động. Đá Hòn Bà xanh lơ theo màu trời, màu nước, mang nét đẹp dịu dàng, sâu lắng. Những chú hàu, những chị vú nàng bám trên vách đá luôn là món ăn ngon, lạ để du khách nặng lòng với đảo.

Nguồn: Vietnamtourism.gov.vn