Hyperion – cây cổ thụ cao nhất thế giới

Tính đến tháng 8/2006, người ta vẫn cho rằng danh hiệu cây cao nhất thế giới thuộc về cây gỗ đỏ có biệt danh “người khổng lồ Stratosphere” nằm ở rừng quốc gia Humboldt Redwoods, bang California. Stratosphere có chiều cao 396 feet (khoảng 112,5 mét).

Tuy nhiên, “người khổng lồ” đã mất danh hiệu khi hai nhà tự nhiên học Chris Atkins và Michael Taylor phát hiện ra một nhóm cây gỗ đỏ khác cao hơn cũng thuộc rừng quốc gia California. Đầu tiên, họ sử dụng thiết bị lase chuyên nghiệp để đo thí nghiệm chiều cao của cây bằng phép đo góc. Sau quá trình đo đạc, hai nhà tự nhiên học phát hiện ra thêm 3 cây nữa có chiều cao vượt trội hơn Stratosphere.

Nhiếp ảnh gia James Balog đã phải rất khó khăn mới thực hiện được bức ảnh Hyperion trọn vẹn từ gốc tới ngọn. Ảnh: NPR

Trong đó, cây cao nhất nhỉnh hơn nhà đương kim tới 10 feet (hơn 3 m), được đặt tên là Hyperion. Sau khi Atkins và Taylor công bố khám phá của mình, một nhóm nhà khoa học đến từ Đại học Humboldt cùng nhà sinh thái học Steve Sillett đã đến công viên quốc gia để đo đạc xác minh. Để có thông số chính xác nhất, họ sử dụng băng dính. Nhóm nhà khoa học đã trèo lên ngọn cây và thả băng cassette xuống mặt đất. Toàn bộ quá trình này được ghi lại cho một kênh phim khoa học.

Ông Sillett giải thích cách tốt nhất để đo được chiều cao thực của cây là trèo lên ngọn và thả vuông góc một cuộn băng xuống mặt đất. Tuy nhiên ông cũng đính chính đây không phải cách dễ dàng nhất, bởi cành thấp nhất của Hyperion cũng nằm ở độ cao tương đương với tầng thứ 25 của một tòa nhà. Các nhà khoa học phải sử dụng thiết bị dây kéo hạng nặng để đặt đường dây dẫn lên trên các cành cây sau đó họ mới có thể treo dây thừng vào thân cây. Sau vài giờ thả cuộn băng trên mỗi đoạn thân cây, nhóm nhà khoa học khẳng định kết quả đo đạc của Atkins và Taylor là chính xác. Họ tuyên bố chiều cao xác thực của Hyperion là 379.1 feet (khoảng 115,5 m).

Chiều cao của Hyperion so với những công trình nổi tiếng. Ảnh: NPR

Mặc dù vậy, Hyperion khá may mắn khi không được nhiều người biết đến. Nằm cách nơi cây cổ thụ này mọc là một khoảng rừng bị đốn hạ từ những năm 70 của thế kỷ trước. Chỉ vài tuần trước khi việc đốn hạ này có thể xóa sổ Hyperion thì những người thợ được triệu hồi vì khu vực thung lũng trở thành rừng quốc gia dưới thời Tổng thống Carter. Tuy nhiên, không nhiều cây gỗ đỏ có được sự may mắn đó. Vào những năm 70, 15% diện tích cây gỗ đỏ bị triệt hạ, tính tới nay chỉ có 4% còn tồn tại.

Hiện tại, vị trí chính xác của Hyperion vẫn được giấu kỹ để bảo vệ cây trước những du khách hiếu kỳ bởi họ có thể trèo lên đó và làm tổn hại tới cây cổ thụ. Nhà sinh thái học Sillett chia sẻ, cây Hyperion không thể chạy trốn khỏi các tay săn ảnh như con người vì vậy những điều không hay có thể xảy đến nếu cây trở nên quá nổi tiếng.

Phạm Huyền