Lễ hội Nàng Hai của người Tày xã Tiên Thành (Phục Hòa) vừa được công nhận là một trong 7 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 2459/QĐ-BVHTTDL ngày 20/6/2017 của Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch về việc công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Đoàn hành lễ và bà con tiễn các “Nàng Trăng” về trời trong Lễ hội Nàng Hai
Lễ hội Nàng Hai là lễ hội cổ truyền vừa mang tính tâm linh vừa mang tính khoa học lịch sử, bởi nó vừa thể hiện tín ngưỡng dân tộc, vừa phản ánh nguyện vọng của dân tộc Tày nói riêng và các dân tộc khác nói chung trong sự sinh tồn, trong bối cảnh nông thôn miền núi.
Mặt khác, Lễ hội cũng gắn liền với quá trình phát triển của các triều đại phong kiến Việt Nam như: nhà Lê, nhà Mạc. Từ năm 1945 trở về trước, Lễ hội Nàng Hai ở Tiên Thành được tổ chức theo định kỳ 3 năm/lần. Sau đó, do nhiều nguyên nhân, Lễ hội Nàng Hai bị mai một dần, không còn được tổ chức thường xuyên. Khi đất nước thống nhất, Lễ hội Nàng Hai của nhân dân xã Tiên Thành được khôi phục và được tổ chức vào các năm 1977, 1997, 2004; năm 2012, với khẩu hiệu “Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa là trách nhiệm của các cấp, ngành và của mọi người dân; Gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của địa phương”, huyện Phục Hòa đã tạo điều kiện thuận lợi để Lễ hội Nàng Hai được phục dựng công phu với nhiều chi tiết theo nguyên bản.
Trải qua những biến cố lịch sử, Lễ hội Nàng Hai được gìn giữ với ý nghĩa là một tục lệ cầu mùa, được người dân tổ chức từ ngày 30 tháng Giêng đến ngày 22/3 âm lịch với các đêm hát xướng có nội dung vừa để tưởng nhớ nàng công chúa Tiên Dao của nhà Mạc, vừa để mời các “Nàng Hai” – con gái của “Mẹ Trăng” ở trên trời xuống thăm trần gian và giúp người dân trong công việc làm ăn. Hiện nay, trên địa bàn xã Tiên Thành chỉ còn 3 xóm gìn giữ và phát huy được khá nguyên bản lễ hội. Lễ hội Nàng Hai bắt đầu từ lễ đón trăng, lễ cầu trăng và lễ tiễn trăng. Đặc biệt, nghi lễ cuối cùng là lễ tiễn trăng thu hút nhiều người dân địa phương và các vùng lân cận tới dự.
Đến nay, Cao Bằng đã có 2 di sản văn hóa của dân tộc Tày được công nhận cấp quốc gia gồm: Nghi lễ Then của dân tộc Tày Cao Bằng; Lễ hội Nàng Hai của người Tày xã Tiên Thành (Phục Hòa).
P.V
Nguồn: Vietnamtourism.gov.vn
