Lý do Thụy Sĩ không có thủ đô chính thức

Phần lớn người Thuỵ Sĩ đều biết rằng thật sai lầm nếu gọi Bern là “thủ đô”. Ngay cả chuyện nhắc đến Bern như một “thành phố liên bang” cũng không chính xác. Cho đến năm 1798, Liên minh gồm 13 bang của Thuỵ Sĩ đã thống nhất mà không có thủ đô. Đại diện từng bang của liên minh lỏng lẻo này gặp mặt hai lần một năm trong cuộc họp mang tên Tagsatzung.

Phải đến khi một cộng hoà không thể chia cắt hình thành vào năm 1798, giới chức Thuỵ Sĩ thời ấy mới đề xuất chọn ra một thủ đô theo mô hình của Pháp. Do thành Bern đã chống trả quyết liệt cuộc xâm lược của quân đội Pháp, người Pháp cho rằng đó là thủ đô của Thụy Sĩ, thành phố hùng mạnh nhất phía bắc dãy Alps. Nhưng vinh dự trở thành thủ đô lại đến với Aarau, thủ phủ của bang phía bắc của Thụy Sĩ Aargau ngày nay, dù chỉ vỏn vẹn bốn tháng.

Những nhà cầm quyền sớm nhận ra thị trấn này quá nhỏ bé và dời thủ đô đến thành phố Lucerne, thuộc bang Lucerne trong vùng nói tiếng Đức của Thuỵ Sĩ ngày nay. Đến tháng 5/1799, đối mặt với Chiến tranh Liên minh thứ hai, chính quyền đến Bern lánh nạn, và lại chuyển tới Lausanne một thời gian (nơi này cách thành phố Genève 50 km về phía đông bắc) sau khi quân đội Pháp rút lui.

Từ năm 1803, danh hiệu thủ đô xoay quanh sáu thành phố khác nhau từ Freiburg, Solothurn, Basel, Bern, Zurich đến Lucerne. Đến năm 1815, những ứng cử viên chỉ còn Bern, Zurich và Lucerne. Ngay cả khi Hội đồng Quốc gia và Hội đồng Bang mới họp mặt lần đầu ngày 6/11/1848 tại Bern, nhà nước liên bang mới vẫn không có thủ đô.

Thành phố Bern nằm trên vùng cao nguyên của Thụy Sĩ. Trong tiếng Đức, Bern có nghĩa là con gấu – hình ảnh xuất hiện khắp nơi, đặc biệt trên lá cờ và phù hiệu của thành phố. Ảnh: Smart Cities.

Liên bang Thụy Sĩ mới có ngân sách khiêm tốn vào năm 1848, gánh nặng tài chính được chuyển cho Bern với vinh dự trở thành trụ sở của chính phủ. Thành phố được yêu cầu cung cấp mặt bằng cho toà nhà chính phủ, quốc hội… Những công dân giàu có tránh xa chuyện này, và tuyên bố trụ sở chính phủ là vấn đề của thành phố. Và các nhà chức trách đã có thời gian khó khăn trong hội nghị thành phố khi chỉ có hơn 50% số phiếu ủng hộ. Ngày 27/12/1848, Quốc hội Liên bang chính thức gọi Bern là nơi đặt trụ sở của chính phủ, song nó cũng không được ghi là thủ đô trong Hiến pháp Thuỵ Sĩ.

Những nhà cầm quyền đã quyết định rằng quốc gia này sẽ không có thủ đô chính thức, vì mọi phần lãnh thổ có tầm quan trọng như nhau. Trong khi trụ sở của chính phủ thuộc Bern, nhiều toà nhà quan trọng khác có thể được tìm thấy rải rác khắp quốc gia này. Ví dụ, Tòa án tối cao Liên bang nằm ở thành phố Lausanne, còn Tòa án Hình sự Liên bang nằm ở thị trấn Bellinzona. Những tòa nhà của chính phủ được phân bổ ở các thành phố khác nhau, để bao gồm tất cả các cộng đồng ngôn ngữ lớn của Thụy Sĩ như Pháp, Italy và Đức, theo cách công bằng và bình đẳng nhất có thể.

Là nơi đặt trụ sở chính phủ, Bern là thành phố lớn thứ tư ở Thụy Sĩ về dân số. Tiếng Đức là ngôn ngữ chính thức của người dân nơi đây, trong khi tiếng Đức Bern là ngôn ngữ được nói nhiều nhất. Phố cổ Bern được liệt kê là Di sản Thế giới của UNESCO năm 1983. Bern có nhiều cảnh quan đẹp như vùng Oberland, đèo Kleine Scheidegg ở độ cao 2.061 m, những hồ nước xanh như Thun hay Brienz, sông Aare thơ mộng… Năm 2019, nơi này được vinh danh là thành phố đáng sống nhất châu Âu, cùng với Copenhagen của Đan Mạch, dựa trên đánh giá về cơ sở hạ tầng, chất lượng không khí và an toàn cá nhân.

 
 

Lý do Thụy Sĩ không có thủ đô

Bảo Ngọc (Theo Bảo tàng Quốc gia Thuỵ Sĩ)