Có dịp ghé thăm xã vùng cao Tả Phời, Hợp Thành của thành phố Lào Cai hoặc Nậm Sài (Sa Pa), du khách sẽ dễ dàng gặp hình ảnh những phụ nữ dân tộc Xa Phó mặc trang phục truyền thống độc đáo đang miệt mài lao động. Giữa màu lúa chín vàng, hay nương ngô xanh biếc, màu đỏ – đen của những bộ váy truyền thống của phụ nữ Xa Phó càng thêm nổi bật.
Nét đẹp trang phục phụ nữ Xa Phó
Theo bà Châu Thị Mười ở thôn Láo Lý, xã Tả Phời (thành phố Lào Cai), sự khéo léo, đảm đang là tiêu chuẩn quan trọng của người phụ nữ để đàn ông Xa Phó chọn làm vợ, trong đó có tiêu chí phải biết may, thêu trang phục của mình. Điều bắt buộc đối với phụ nữ Xa Phó khi về nhà chồng là phải mang theo những bộ váy do mình tự thêu để tặng bà, mẹ, chị và em chồng. Vì thế, ngay từ nhỏ, các cô gái Xa Phó đã phải học cách thêu hoa văn trên nền vải thổ cẩm.
Bộ trang phục truyền thống của phụ nữ Xa Phó gồm khăn đội đầu, áo và váy. Khăn đội đầu được thêu trang trí các mảng hoa văn hình ô vuông, hình quả trám, các hình tam giác nhỏ hoặc đính tua len các màu, giúp tôn thêm vẻ đẹp rực rỡ. Mỗi họa tiết đều có ý nghĩa, thể hiện các sự vật, hiện tượng liên quan đến đời sống sinh hoạt, sản xuất của người Xa Phó. Ví như, hình ô vuông thể hiện sân phơi thóc, vạt nương, gắn với mong mong ước về sự no đủ; những đường thêu uốn lượn tượng trưng cho thửa ruộng bậc thang…
Điểm nhấn của bộ trang phục phụ nữ Xa Phó là chiếc áo ngắn được thêu thủ công rất cầu kỳ. Phía trước áo được đính hạt cườm xen kẽ với họa tiết phong phú. Váy của phụ nữ Xa Phó được may với cạp chiết nhỏ, thân váy chắp lại từ hai mảnh vải chàm và được trang trí cầu kỳ dọc theo chiều dài của váy. Mảng hoa văn gần cạp váy được thêu bằng các hình thoi nối dài xen kẽ nhau nhờ các chỉ thêu rực rỡ. Chân váy được thêu những hình cây thông nối tiếp, bên dưới là hình sóng nước hoặc hình răng cưa, quả trám và các hình tam giác xếp chéo nhau, tùy ý sáng tạo của người thêu. Giữa váy và áo của phụ nữ Xa Phó được ngăn cách bởi chiếc đai bằng vải trắng. Chiếc đai trở thành điểm nhấn và tạo cảm giác hài hòa giữa những sắc màu sặc sỡ, càng làm cho bộ trang phục thêm hấp dẫn, độc đáo.
Thời gian để hoàn thành một bộ trang phục truyền thống có thể kéo dài 1 năm, cũng bởi thế mà mỗi khi rảnh rỗi, phụ nữ Xa Phó lại tranh thủ thêu thổ cẩm để may váy, áo.
Nguồn: Vietnamtourism.gov.vn
