Khu du lịch sinh thái hang động Tràng An rộng hơn 550ha, thuộc dãy núi Thành Trì Thiên Tạo của kinh đô Hoa Lư xưa. Xung quanh nơi đây có núi bao bọc.

Hiện chưa biết chính xác số lượng hang động ở đây nhưng chỉ tính riêng số hang xuyên thủy được khảo sát, con số này là 48.

Những hang động được thông với nhau bởi các thung nước. Bên trong hang động được kéo điện để phục vụ khách tham quan những nhũ đá với hình thù bắt mắt.

Các nhà khảo cổ và địa chất khẳng định khoảng 251 – 250 triệu năm về trước, đây là vùng biển cổ, qua quá trình vận động địa chất đã kiến tạo nên một “bảo tàng địa chất ngoài trời”.

Các hang nước nằm ngang, xuyên qua lòng các dãy núi lớn, ngập nước thường xuyên, chuyển tải nước đối lưu chảy thông từ khe núi này đến khe núi khác thành một dòng nối liền giữa các thung.

Những ngọn núi cao chót vót này trước đây là đài quan sát, là tường thành bảo vệ kinh đô Hoa Lư. Tận dụng lợi thế thiên nhiên, vua Đinh Bộ Lĩnh đã cho nối những dãy núi đá vôi với nhau bằng các tường thành nhân tạo để tạo nên một đô thành vững chãi, độc đáo.

Du khách tham quan nhiều nhất là vào dịp hè bởi thời điểm đó các hang động rất mát mẻ.

Sở Văn hóa Thể thao Du lịch Ninh Bình đang nghiên cứu, xây dựng hồ sơ đệ trình UNESCO công nhận khu du lịch sinh thái hang động Tràng An là Di sản thiên nhiên thế giới.