Những năm gần đây, du lịch Phú Thọ đón trung bình 7 – 8 triệu lượt du khách mỗi năm, trong đó tập trung chủ yếu là Khu di tích lịch sử Đền Hùng – thành phố Việt Trì và một số điểm du lịch trên địa bàn các huyện: Thanh Thủy, Tân Sơn và Hạ Hòa.
Khách tham quan gian trưng bày sản phẩm đặc trưng của huyện Yên Lập tại Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng 2017
Qua điều tra nhu cầu của khách du lịch trong một hành trình tham quan, du khách luôn mong muốn được khám phá, trải nghiệm, tìm hiểu văn hóa, cuộc sống cộng đồng và thưởng thức ẩm thực, mua sắm các sản phẩm lưu niệm, sản vật đặc trưng của địa phương.
Tuy nhiên do chưa có nhiều điểm tham quan du lịch bổ sung, điểm mua sắm sản phẩm lưu niệm du lịch; sản phẩm làng nghề, sản vật và nông sản đặc trưng của tỉnh còn hạn chế nên du khách tham quan Phú Thọ chủ yếu chỉ đi trong ngày với mức chi tiêu bình quân thấp.
Dễ dàng nhận thấy các mặt hàng lưu niệm tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng, Đền Mẫu Âu Cơ Hạ Hòa và một số điểm du lịch khác trong tỉnh không có sự khác biệt so với các tỉnh lân cận và thiếu sự đổi mới qua các năm. Sản phẩm lưu niệm bày bán chủ yếu vẫn là hàng do Trung Quốc sản xuất; ngoài ra một số mặt hàng như bánh ngọt, trang phục may mặc lại là của các cơ sở sản xuất ngoài tỉnh. Tỷ lệ sản phẩm có nguồn gốc từ tỉnh Phú Thọ hoặc sản phẩm mang nét văn hóa Hùng Vương trong hệ thống sản phẩm lưu niệm rất thấp. Tại thị trấn Thanh Thủy và Khu du lịch Vườn Vua (huyện Thanh Thủy) có hoạt động kinh doanh, giới thiệu sản phẩm lưu niệm, nông sản đặc trưng của vùng, song chưa thực hiện thường xuyên và chưa phong phú về chủng loại sản phẩm, địa điểm tổ chức xa khu du lịch nên chưa thu hút được nhiều du khách mua sắm…
Trong khi đó trên địa bàn tỉnh hiện có 72 làng nghề được công nhận, trong đó 51 làng nghề và 12 làng có nghề sản xuất sản phẩm có thể phục vụ khách du lịch như: Bánh chưng – bánh giày, mì miến, hương trầm Hùng Lô; rau an toàn Tân Đức… thuộc TP.Việt Trì; các loại bánh làng Dòng, ủ ấm Sơn Vi, tương Dục Mỹ… thuộc huyện Lâm Thao; thịt chua, chè xanh… thuộc huyện Thanh Sơn; sản phẩm nón lá Sai Nga, mây tre đan… thuộc huyện Cẩm Khê; bưởi Diễn, chè xanh, các loại bánh từ sắn, nón lá Gia Thanh… thuộc huyện Phù Ninh; tương làng Bợ, nấm khô Đồng Luận, các loại bánh, bột nghệ, gốm sứ, cá sông… thuộc huyện Thanh Thủy; chè xanh, bánh kẹo ngọt… của thị xã Phú Thọ; chè xanh, sản phẩm dệt làng Chiềng… thuộc huyện Tân Sơn… Chính là nguồn tài nguyên dồi dào tạo nên sản phẩm lưu niệm đặc trưng du lịch Phú Thọ. Qua các năm phục vụ Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng, sản phẩm làng nghề của tỉnh được đồng bào và du khách quan tâm với lượng tiêu thụ tăng đều qua các năm.
Tuy nhiên các sản vật này chủ yếu chỉ được bày bán vào dịp Giỗ Tổ Đền Hùng hàng năm chứ chưa được giới thiệu bày bán thường xuyên, bởi thực chất các sản phẩm chưa đạt đến sự chau chuốt cần có của các sản phẩm lưu niệm. Thực tế trên đã cho thấy, chưa có nhiều tổ chức, cá nhân, đặc biệt là các cấp, các ngành quan tâm đầu tư, hỗ trợ, khuyến khích kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm lưu niệm, sản phẩm làng nghề và sản vật, nông sản đặc trưng của tỉnh tại các khu du lịch. Về vấn đề này, ông Phạm Quốc Cường – Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Du lịch huyện Thanh Thủy cũng khẳng định: “15 xã, thị trấn của Thanh Thủy đều có các sản phẩm hàng hóa mang tính đặc thù của địa phương, tuy nhiên huyện vẫn thiếu các sản phẩm lưu niệm hay các sản phẩm làng nghề. Vấn đề của Thanh Thủy là làm thế nào để chọn ra được các sản phẩm tiêu biểu để phát triển thành sản phẩm du lịch làng nghề hấp dẫn du khách. Đây thực sự đang là khó khăn của huyện, cần được ngành chủ quản hỗ trợ giải quyết”.
Để các sản phẩm làng nghề có thể trở thành sản phẩm lưu niệm đặc thù, rất cần có những đề tài nghiên cứu nhằm hướng dẫn và hỗ trợ người sản xuất trong khâu thiết kế bao bì, mẫu mã và trang trí thêm hoa văn, họa tiết văn hóa Hùng Vương. Nhằm khai thác giá trị các biểu tượng văn hóa Hùng Vương phục vụ cho sản xuất sản phẩm lưu niệm du lịch Phú Thọ. Vừa qua Trường Đại học Hùng Vương tổ chức nghiên cứu đề tài “Giải pháp phát triển, quảng bá sản phẩm lưu niệm mang đặc trưng văn hóa Hùng Vương” đây là công trình nghiên cứu có giá trị khoa học và thực tiễn hứa hẹn giúp các doanh nghiệp sản xuất nhiều sản phẩm lưu niệm du lịch mang nét đặc trưng văn hóa của tỉnh Phú Thọ.
Để du lịch thực sự là một trong bốn khâu đột phá phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh, bên cạnh việc thu hút các dự án đầu tư du lịch, xây dựng và kết nối các tour – tuyến du lịch trong điều kiện hiện tại, nhằm đáp ứng nhu cầu mua sắm của hàng triệu lượt đồng bào và du khách hàng năm, việc khai thác giá trị tài nguyên du lịch là các làng nghề truyền thống, các sản phẩm đặc trưng của tỉnh nhằm kích thích tiêu thụ, tăng mức chi trả của du khách khi về tham quan tỉnh Phú Thọ là một giải pháp cần được tập trung thực hiện.
Trước hết, với vai trò chủ đạo ngành du lịch cần tổ chức và tham gia các sự kiện hội chợ, triển lãm, giới thiệu sản phẩm lưu niệm, sản phẩm làng nghề, sản vật đặc trưng của tỉnh, nhằm khuyến khích người sản xuất tìm hướng đi mới, tìm đầu ra cho sản phẩm lưu niệm du lịch Phú Thọ. Cùng với đó là xây dựng các khu trưng bày, quảng bá sản phẩm lưu niệm, sản vật đặc trưng của tỉnh trong dịp lễ hội và mùa cao điểm du lịch của tỉnh. Ngoài ra, Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch cần quan tâm việc tổ chức các cuộc thi thiết kế sản phẩm lưu niệm du lịch dựa trên các tài nguyên du lịch, nét văn hóa Hùng Vương… dành cho các hộ sản xuất, các làng nghề trên địa bàn tỉnh, hoặc tổ chức cá nhân sản xuất bằng nông sản, nguyên liệu của tỉnh, hoặc khai thác nét văn hóa Hùng Vương, văn hóa đặc sắc riêng có của tỉnh; tham mưu xây dựng chính sách khuyến khích các hộ sản xuất, các làng nghề nâng cao chất lượng, cải tiến bao bì, mẫu mã sản phẩm; khuyến khích xây dựng các cơ sở trưng bày, giới thiệu, kinh doanh sản phẩm lưu niệm, sản phẩm làng nghề và sản vật, nông sản đặc trưng của tỉnh phục vụ du lịch tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng, địa bàn TP.Việt Trì, huyện Thanh Thủy, Đền Mẫu Âu Cơ Hạ Hòa, Vườn Quốc gia Xuân Sơn, điểm dừng chân trên địa bàn huyện Thanh Sơn…
Về phía chính quyền địa phương nên quan tâm động viên, định hướng, khuyến khích, tổ chức cho người dân, các làng nghề tham gia các sự kiện quảng bá, giới thiệu sản phẩm lưu niệm, sản phẩm làng nghề trong và ngoài tỉnh; hỗ trợ người sản xuất liên kết, tìm kiếm đầu ra, thị trường tiêu thụ cho sản phẩm…
Thực tế nhu cầu mua sắm của du khách về tham quan miền Đất Tổ rất lớn trong khi sản phẩm lưu niệm, sản phẩm làng nghề, nông sản đặc trưng của tỉnh rất đa dạng và có năng lực sản xuất. Để những sản phẩm hàng hóa thuần túy có thể trở thành sản phẩm du lịch đặc thù, sản phẩm lưu niệm, ngoài những giải pháp nêu trên còn cần kết nối giao thương để kích thích cung, cầu tiêu thụ nhiều sản phẩm lưu niệm, sản phẩm đặc trưng của tỉnh, thông qua đó tạo thêm việc làm, tăng thêm thu nhập, ổn định cuộc sống cho cộng đồng dân cư… góp phần hiện thực hóa Nghị quyết của Đảng bộ tỉnh về phát triển du lịch.
Kim Thư – Hoa Lê
Nguồn: Vietnamtourism.gov.vn
