Hà Nội những ngày hè oi nóng, khi những chùm phượng rực đỏ còn bằng lăng tím ruộm các con đường, bất chợt tiếng ve râm ran khắp phố phường, bất chợt nhận ra những chùm sấu non thả xuống trên những tán lá già xanh mướt, khi ngước mắt tìm nơi tiếng ve trú ẩn. Đó là một tổ hợp đến quen thuộc của những công dân Hà Nội mỗi độ hè.
Nói quen thuộc bởi từ lâu sấu đã là một phần trong cuộc sống người dân Hà Nội, sấu đã là một món đồ ăn, gia giảm thêm mùi vị cho ẩm thực miền Bắc. Trái sấu xanh tròn nho nhỏ là món quà không thể thiếu trong hành lý của những người dân Bắc mỗi lần vào Nam hay đi tứ xứ dịp tháng 5-6 hằng năm. Chỉ dăm ba chục nghìn là đã mua đủ cả hương vị Hà Nội, để gói ghém, để làm quà. Những quả sấu bé tí tẹo là vậy nhưng cái vị chua của nó thì chả loại quả nào sánh kịp. Không phải mùa sấu thì ta thường thay thế bằng tai chua, bằng me, bằng quéo, canh cá thì nấu quả dọc… thế nhưng vị chua của sấu là một đặc trưng bởi nó dường như hợp với mọi món chua từ đánh canh nước rau luộc, nấu riêu trai riêu hến, đến vịt om sấu là đặc sản Vân Đình.
Có lẽ sấu đã tồn tại ở Hà Nội từ hàng trăm năm trước. Nhìn những gốc sấu xù sì, thân to đùng và tán tỏa rộng trên những con phố Phan Đình Phùng, Trần Phú, Trần Hưng Đạo… mà đoán vậy. Rồi người Hà Nội cũng quen với hình ảnh những cây sấu đến độ tháng tư rụng lá là phải đi vài vòng qua những con phố trồng sấu để hít hà mùi lá, mùi sấu. Đám học trò lãng mạn thì bỏ vài buổi học mà ngồi vỉa hè ngắm lá vàng rơi và chụp ảnh kỷ niệm.
Cũng có thể vì yêu sấu mà giờ thấy nhiều con phố ở Hà Nội trồng sấu lắm, như ở những đoạn phố kéo dài của đường Trần Phú, Xã Đàn… hoặc do sấu là loại cây dễ trồng, dễ sống, ít sâu bệnh, là cây lâu năm phù hợp với khí hậu thời tiết miền Bắc và cuối cùng là lại được ăn quả mỗi năm một lần chứ không phải trồng vì trào lưu nào đó như hoa sữa thơm hương ngào ngạt…
Sấu đáng yêu vậy đó! Gần gụi, dân dã, phù hợp với mọi tầng lớp người dân không phân biệt giàu nghèo. Mỗi mùa sấu là kiểu gì các bà các mẹ cũng phải mua dăm ba cân về gọt vỏ bỏ tủ lạnh ăn dần. Sấu giờ ăn quanh năm nhờ các trang thiết bị hiện đạt để cất trữ, bảo quản được. Ăn bát canh rau muống luộc mà không có quả sấu thì thấy thiếu vắng một cái gì đó cũng to tát lắm, mùa sấu mà bát nước mắm chấm rau luộc không dầm thêm quả sấu trông cũng không được ngon mắt.
Vậy rồi đến cuối mùa sấu chín. Lựa những trái sấu già chín vàng, gọt khoanh ngâm với chút đường, gừng ướp qua đêm để hôm sau thêm tí đá là thành món nước sấu giải nhiệt ngày hè ngon tuyệt. Nhìn những âu sấu dầm ớt chua cay mặn ngọt mà không khỏi xuýt xoa, rỏ dãi để rồi có khi giữa cái nóng 39-40 độ vẫn phải phi xe lên Lý Quốc Sư mua bịch sấu dầm về thỏa mãn cơn thèm!
Hà Nội ngày nay, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của quá trình đô thị hóa, người dân từ các nơi khác nhập cư vào Thủ đô, cuộc sống trở nên ồn ào náo nhiệt, ngột ngạt hơn… nhưng với những người sinh sống ở mảnh đất này từ nhiều năm trước tới giờ vẫn còn những thói quen, những ký ức đẹp và dành nhiều tình cảm cho sấu. Để rồi mỗi năm đến mùa sấu lại có những phút giây ngẩn ngơ, ngắm hoa sấu rụng trắng đường, ngắm từng chùm quả xanh tí xíu trên cao, ngắm lá vàng rơi mà thầm nhắc nhở trong lòng về một mùa sấu Hà Nội.
Nguồn: Vietnamtourism.gov.vn
