Titicaca – hồ nước trên núi cao

Mặt hồ phẳng lặng như gương.

Những câu chuyện thần thoại phủ quanh lịch sử hồ Titicaca. Truyền thuyết kể rằng, con gái thuỷ thần Ycaca yêu chàng thuỷ thủ Detuo nhưng thuỷ thần không đồng ý. Thế là họ âm thầm kết duyên vợ chồng. Thuỷ thần vô cùng tức giận, nổi sóng gió trên hồ và dìm chết Detuo. Ycaca đau buồn, đem thi thể chồng lên khỏi mặt nước và biến chồng thành đồi núi, còn mình trầm mình xuống hồ nước sâu để đời đời kiếp kiếp núi hồ có nhau. Tên hồ tức là tên của của hai người kết thành.

Lại có truyền thuyết khác kể rằng, thần Mặt trời thương nhớ con người con trai đã qua đời, khóc lóc đêm ngày khiến nước mắt đọng thành hồ. Người Indian cảm thương nỗi đau mất con của thần Mặt trời, kéo nhau lên núi săn báo, đồng thời dựng miếu thờ thần Mặt trời, lấy một khối đá lớn trưng hình con báo đặt trong miếu để làm đồ cúng tế. Tên hồ Titicaca có nghĩa là “Con báo đá” trong tiếng Indian.

Độ sâu của hồ Titicaca bình quân là 100 m, nơi sâu nhất là 156 m. Là hồ trong lục địa nhưng không giống với những hồ nước mặn ở các vùng cao nguyên, núi cao khác trên thế giới, đây là một hồ nước ngọt. Tuy cao so với mặt nước biển nhưng lại không đóng băng, nằm sâu trong lục địa mà không mặn. Lý do chính là vì xung quanh hồ có tuyết sừng sững bao quanh. Nước hồ không ngừng được cung cấp từ những ngọn núi tuyết tan ra nên nước hồ không mặn. Dãy núi Andes hùng vĩ đã ngăn chặn sự xâm nhập của dòng khí lạnh nên hồ cả năm không đóng băng. Bờ hồ uốn lượn quanh co, hình thành nhiều vịnh và bán đảo. Bên bờ cây cỏ xanh tốt, nước hồ trong suốt như gương, tôm cá đầy ắp. Với cảnh sắc tuyệt vời, sản vật phong phú nên hồ này được gọi là “Hòn ngọc sáng trên cao nguyên”, trở thành vùng du lịch nổi tiếng của Nam Mỹ.

Cuộc sống dựa vào cây cỏ.

Hồ Titicaca là một trong những nơi phát sinh ra nền văn minh của người Indian Nam Mỹ. Họ gọi hồ này là “Hồ thánh”. Trong hồ có 36 đảo được đặt tên theo kiểu đảo mặt trời, đảo mặt trăng… Màu tím và xám của hai đảo đan xen nhau trông rất đẹp mắt. Trên đảo có nhiều di chỉ của người Indian. Trên đảo mặt trăng có nhiều di chỉ cổ thành, cung điện tráng lệ, đền thờ, các công trình kiến trúc bằng đá khác của giai đoạn trước công nguyên. Giữa đảo Esteweisi có xây khách sạn để du khách dừng chân. Từ phòng ngủ hay phòng ăn đều có thể thưởng thức cảnh đẹp của hồ.

Trong hồ còn có nhiều đảo nổi khác. Những hòn đảo này được hình thành từ đám cỏ nến và lau sậy. Những cỏ nến chồng lên nhau, sức nổi rất lớn, bên trên có thể cất vài căn nhà nhỏ và ở vài gia đình. Bộ tộc Indian Wulus cư trú trên những đảo nổi như thế này. Họ sống bằng nghề đánh cá, phương tiện giao thông chính là những chiếc thuyền nhỏ kết từ lá cỏ nến Tuotuola, có thể chở được 4 đến 5 người đi du lịch trong hồ.

Các đảo trong hồ Titicaca còn là nơi tập trung của nhiều loài chim nước. Theo tính toán, ở đây có vài chục triệu con chim. Khi có tiếng động của tàu du lịch, chúng gọi nhau oang oác, cùng bay lên khiến bầu trời bỗng chốc trở thành một màu đen kịt, như thể có mây đen che khuất bầu trời. Nơi đây loài vịt hoang, mỏ màu xanh lục, đầu màu trắng tuyết như bạc, hai cánh màu sắc sặc sỡ.

Bờ Tây Bắc hồ Titicaca có cảng Puno. Đó cũng là thủ phủ của Milu Puno. Với độ cao cách mặt nước biển là 3.826 m, thành phố được xây dựng từ năm 1668 và hiện là trung tâm mậu dịch và giao thông của khu vực phía nam dãy Andes.

(Theo sách Những nền văn minh thế giới)