Voọc mắc cỡ trong Vườn quốc gia Cát Tiên

Với diện tích rộng hơn 72.000 ha trải dài qua 3 tỉnh Lâm Đồng, Bình Phước và Đồng Nai, thiên nhiên hài hòa, môi trường sống đa dạng nên hệ động, thực vật của Cát Tiên rất phong phú, quy tụ nhiều loài quý hiếm, một trong số đó là các loài linh trưởng.

Theo ông Nguyễn Văn Diện, Giám đốc Vườn quốc gia Cát Tiên, hiện có hơn 130 cá thể thuộc 5 loài linh trưởng khác nhau là khỉ mặt đỏ, khỉ đuôi lợn, voọc chà vá chân đen, vượn đen má vàng và cu li, đều thuộc nhóm 1B (động vật nguy cấp, quý hiếm).

Các chuyên gia về sinh thái cho hay phần lớn các vườn quốc gia tại Việt Nam chỉ ghi nhận một vài loài linh trưởng đặc trưng của khu vực nhưng Cát Tiên tập hợp được nhiều loài linh trưởng của cả ba miền.

Vọoc chà vá chân đen là loài ăn lá đặc hữu của Việt Nam và Campuchia, thuộc loại bị đe dọa theo phân cấp của Sách đỏ thế giới. Không linh hoạt như các loài khỉ khác, voọc chà vá chân đen dễ bị động khi có biến động (thường ngồi yên và lấy hai tay che mặt trước các tác động bên ngoài nên được xem là loài “mắc cỡ” nhất trong các loài linh trưởng), vì thế loài này rất dễ gặp nạn.

Theo tiến sĩ Vũ Ngọc Long, Viện trưởng Viện Sinh thái học miền Nam, vượn đen má vàng là loài có nguy cơ tuyệt chủng cao, ở mức nguy hiểm theo Sách đỏ thế giới. Đây là loài có tập tính bảo thủ về lãnh thổ rất cao, nếu vùng sống của bầy bị thu hẹp hay chia cắt, chúng vẫn sẽ tiếp tục ở đó thay vì di chuyển đi nơi khác.

Cu li nhỏ cũng có trong Sách đỏ Việt Nam và thế giới. Đây là loài linh trưởng có kích thước nhỏ, chuyên sống về đêm. Cu li nhỏ thường sống trong các khu vực rừng tre nứa hoặc tre nứa xen gỗ. Đây cũng là loài thú dễ bị xâm hại vì bản tính hiền lành, cặp mắt to tròn. Không những vậy, nguy hiểm đối với các loài này rất cao vì nạn săn bắn trộm khá nhiều.

Cu li có cặp mắt to tròn và hiền lành, thân thiện.

Nạn săn bắt trộm đang đe dọa các loài linh trưởng tại vườn quốc gia Cát Tiên. Ông Diện cho hay lực lượng kiểm lâm Cát Tiên bắt được khá nhiều vụ săn bắt trộm.

Cụ thể, trong năm 2014 – 2015 nổi lên khá nhiều vụ “khoe chiến tích” giết hại khỉ, voọc… trên các mạng xã hội. Tuy nhiên, đó chỉ là một phần rất nhỏ trong vấn nạn săn bắt, giết hại nhóm thú linh trưởng diễn ra tại Việt Nam. Lực lượng chức năng cũng bắt quả tang nhiều vụ, có người bị tuyên án tù nhưng dường như chưa đủ sức răn đe và cảnh tỉnh cho những người đã và đang săn bắt trộm.