Đền thờ Parthenon

Ngôi đền được xây dựng khoảng giữa thế kỷ 5 trước Công nguyên, khi người Ba Tư thành công trong cuộc chiến giành lấy thành Athens. Dưới ảnh hưởng của nhà chính trị Pericles, thành Athens tràn đầy kiêu ngạo, tự quy hoạch xây dựng đồ sộ, dùng hình thức tiến cống, cưỡng ép đổi lấy tiền tài từ quân đồng minh Athens nhằm trù liệu vốn xây dựng.

Đền thờ Parthenon.

Dài 69,5 m, rộng 30,5 m, đền Parthenon có phong cách kiến trúc Doris, hành lang cột chung quanh và hành lang cột bên ngoài quây lấy nội điện. Trong nội điện có khám thần, bên trong là pho tượng nữ thần lớn chế tác bằng vàng và ngà voi. Hành lang cột chung quanh có 46 cây cột lớn, 8 cây phía trước đền rõ ràng dễ thấy, 17 cột mé bên, mỗi cây có rãnh lõm do rất nhiều đá tròn lớp xếp thành, hiện ra hình chùy hướng lên phía trên. Phong cách kiến trúc chủ đạo của đền được tạo nên từ kết cấu gỗ đơn giản, đường nét và hình thức giản đơn nhưng không hề kém tinh tế. Đền Hy Lạp hình chữ nhật, tượng thần ở đầu mút phía đông. Đền lớn mặt ngoài có hành lang cột.

Đền Parthenon xây trên nền đất đền Athena thời kỳ xa xưa, nơi từng thờ pho tượng nữ thần Athena – nữ thần anh hùng, người bảo hộ nghệ thuật – được đúc bằng vàng và ngà voi bởi đôi tay tuyệt vời của nhà điêu khắc vĩ đại Phidias.

Kiến trúc màu trắng của đền Hy Lạp ngày nay khiến người chiêm ngưỡng có cảm giác chói mắt. Đền Parthenon trước kia vốn có màu sắc tươi đẹp trang nhã. Những năm gần đây, Athens khói mù xâm lấn, du khách như sóng triều ào tới khiến đá cẩm thạch bị tổn hại nghiêm trọng. Năm 1867, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ dùng đền làm kho đạn dược, sau đó bị quân đội Venice vây đánh, phá hủy. Thế kỷ 19, kế hoạch trùng tu đền lại phải bỏ dở giữa chừng bởi sự cản trở.

Ngày nay, dù cho rất nhiều cây cột bị tròng dây kéo đổ, rất nhiều tác phẩm nghệ thuật điêu khắc bị viện bảo tàng nước ngoài thu giữ, đền Parthenon vẫn là một cảnh quan làm rung động hồn người.

(Theo 100 kỳ quan thế giới)