Trong dòng chảy miên viễn của thời gian, những trang sử oanh liệt của dân tộc vẫn còn đó, vẫn tỏa sáng rạng ngời giữa dòng đời luân chuyển. Công viên văn hóa Đống Đa là một trong những “nhân chứng sống” nổi bật trong sự giao thoa ấy.

Công trình mang đậm dấu ấn lịch sử

Gò Đống Đa (quận Đống Đa, Hà Nội) từ lâu đã là một địa danh lịch sử quen thuộc của nhiều thế hệ người dân. Nơi đây là nơi lưu trữ, khắc tạc và mang đậm âm vang của một thời lịch sử hào hùng.

Đền thờ Hoàng đế Quang Trung trong khuôn viên Công viên văn hóa Đống Đa.

Tọa lạc tại số 276 Phố Đặng Tiến Đông, phường Quang Trung, Công viên văn hóa Đống Đa trải rộng trên diện tích 21.745m2, là nơi lắng đọng những ký ức hào hùng của dân tộc. Được xây dựng vào năm 1989, nhân kỷ niệm 200 năm Chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa, nơi đây không chỉ là một không gian sinh hoạt công cộng mà còn là biểu tượng sống động của tinh thần quật khởi, ghi dấu chiến công lẫy lừng của Hoàng đế Quang Trung – Nguyễn Huệ và nghĩa quân Tây Sơn.

Trong đó, Gò Đống Đa vẫn sừng sững như một chứng nhân của lịch sử. Di tích này không chỉ là một địa danh mà còn là nơi hội tụ hồn thiêng sông núi, nhắc nhở hậu thế về một thời kỳ lẫm liệt. Năm 1962, Gò Đống Đa được xếp hạng Di tích Quốc gia, và đến năm 2019, nhân kỷ niệm 230 năm Chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa, nơi đây được nâng tầm thành Di tích Quốc gia đặc biệt. Mỗi tấc đất nơi đây thấm đẫm máu xương cha ông, mỗi ngọn cỏ, tán cây như vọng lại âm vang của trận đánh lịch sử. Nhờ có Gò Đống Đa, chúng ta thêm hiểu, thêm tự hào về những trang sử vẻ vang, về vị Hoàng đế áo vải đã làm rạng danh non sông.

Tượng đài Hoàng đế Quang Trung – Nguyễn Huệ.

Từ năm 2014, công tác tu bổ, tôn tạo khu di tích đã được triển khai với nhiều hạng mục quan trọng như tượng đài, đền thờ và nhà trưng bày. Tượng đài Hoàng đế Quang Trung – Nguyễn Huệ sừng sững với chiều cao 14,65m, nặng 200 tấn, bề mặt ốp đá hoa cương, phun vảy đồng, thể hiện uy nghiêm và khí phách bậc đế vương. Sau lưng bức tượng là hai bức phù điêu dài 47m, tái hiện khí thế hào hùng của Nghĩa quân Tây Sơn trong trận đại thắng năm xưa.

 Bức tường thể hiện ý chí quật cường trong chiến đấu của quân và dân ta.

Bạn Nguyễn Giang Dung (học sinh Trường THPT Yên Viên, Gia Lâm, Hà Nội) chia sẻ: “Em đang thực hiện một bài tập liên quan đến Hoàng đế Quang Trung – Nguyễn Huệ. Vì thế nên em thấy đến Gò Đống Đa để quan sát và nghiên cứu là hợp lý nhất. Em được tiếp cận và học hỏi rất nhiều điều từ những chiến công hiển hách và những chiến lược tài tình của quân và dân ta. Em thầm biết ơn các thế hệ ông cha ta, cũng như Nhà nước đã có những kế hoạch bảo tồn và giữ gìn các công trình lịch sử như này để thế hệ như chúng em có cơ hội được sống lại những thời khắc lịch sử của dân tộc”.

Mỗi hình vẽ được khắc trên các bức phù điêu như gợi lại sự hào hùng của trận đánh lịch sử năm xưa.

“Hồn xưa” – Ý tưởng mới

Trong dòng chảy luân chuyển của thời đại, cuộc sống chúng ta cũng quay theo sự giao thoa giữa lịch sử và hiện tại. Với Công viên văn hóa Đống Đa, sự giao thoa ấy còn là sự kết hợp tài tình, mang tính lịch sử giữa “hồn xưa” và “ý tưởng mới”.

Hướng đến mục tiêu phát triển Công viên văn hóa Đống Đa thành một trong hai “Không gian sáng tạo” của quận Đống Đa, chính quyền địa phương đang từng bước đổi mới, đa dạng hóa các hoạt động văn hóa – nghệ thuật, biến nơi đây thành điểm giao thoa giữa di sản và sáng tạo. Không chỉ bảo tồn những dấu tích lịch sử, công viên còn mở ra một tương lai đầy hứa hẹn, nơi các giá trị văn hóa truyền thống được thổi bừng sức sống qua những hoạt động sáng tạo đương đại.

Bạn Nguyễn Giang Dung (bên trái) cùng bạn tản bộ tại khuôn viên Công viên văn hóa Đống Đa.

Đón đầu xu hướng phát triển, Ban Quản lý khu di tích đã tích cực ứng dụng công nghệ hiện đại để nâng cao trải nghiệm tham quan. Cuối năm 2024, trang web godongda.vn chính thức ra mắt, mở ra cánh cửa giúp công chúng dễ dàng tiếp cận thông tin về lịch sử, thân thế và sự nghiệp của Hoàng đế Quang Trung – Nguyễn Huệ cũng như giá trị của Di tích Quốc gia đặc biệt Gò Đống Đa.

Hướng dẫn của Ban quản lý khu di tích về Gò Đống Đa.

Không dừng lại ở việc bảo tồn, Công viên văn hóa Đống Đa còn mang trong mình một sứ mệnh lớn lao hơn – trở thành không gian sáng tạo trong lĩnh vực văn hóa và nghệ thuật. Ngay giữa lòng di sản, những không gian nghệ thuật sẽ được hình thành, nơi quá khứ và hiện tại hòa quyện, nơi lịch sử không chỉ được nhắc nhớ mà còn tiếp tục truyền cảm hứng cho thế hệ hôm nay và mai sau. Việc phát triển không gian sáng tạo tại đây không chỉ góp phần tôn vinh giá trị văn hóa – lịch sử mà còn tạo động lực mạnh mẽ cho sáng tạo nghệ thuật, đóng góp vào sự phát triển của Thủ đô Hà Nội – Thành phố sáng tạo được UNESCO công nhận.

Bạn Hoàng Thị Lan (bên phải) và bạn học cùng tìm hiểu về những giá trị lịch sử tại Công viên văn hóa Đống Đa.

Bạn Hoàng Thị Lan (sinh sống tại Đống Đa, Hà Nội) chia sẻ thêm: “Là một người con đến từ Nghệ An, hồi bé tôi thường cùng gia đình đến Đền thờ Hoàng đế Quang Trung (nằm trên núi Dũng Quyết, phường Trung Đô, TP Vinh, Nghệ An). Vì vậy, sau khi ra Hà Nội, biết tại Gò Đống Đa cũng có những dấu ấn về vị Hoàng đế lỗi lạc này nên tôi thường xuyên đến đây. Tôi thực sự thích không khí hào hùng cùng những thiết kế cổ kính và trang nghiêm ở đây. Việc kết hợp hài hòa không gian văn hóa lịch sử với không gian sinh hoạt, vui chơi giải trí, thực hành tín ngưỡng, tổ chức lễ hội cho người dân khiến Công viên văn hóa Đống Đa trở thành một điểm đến lý tưởng”.

Trong từng tán cây, phiến đá của Công viên văn hóa Đống Đa, lịch sử vẫn đang cất lời, thôi thúc những bước chân tìm về nguồn cội, đồng thời mở lối cho những ý tưởng mới mẻ, để di sản không chỉ thuộc về quá khứ mà còn sống động trong từng hơi thở của tương lai.

Bài và ảnh: Hải Yến

Nguồn: Dulichvn