Sau 8 năm lên kế hoạch, tiêu tốn hơn 500 triệu kronor (hơn 1.180 tỉ đồng), vào buổi sáng sớm 19/8, một nhà thờ tại miền Bắc Thụy Điển bắt đầu hành trình di chuyển quãng đường dài 5km để nhường chỗ cho việc mở rộng mỏ sắt ngầm lớn nhất châu Âu.
Đó là nhà thờ Kiruna Kyrka với tuổi đời 113 năm, vốn được coi là biểu tượng hơn 100 năm tuổi ở miền bắc nước này. Công trình bằng gỗ nặng 672 tấn dự kiến sẽ di dời tới vị trí mới trong 2 ngày với vận tốc 0,5km/h.
Được biết, đây là một phần trong dự án quy mô nhiều thập kỷ, khi toàn bộ thị trấn Kiruna thuộc vùng Bắc Cực phải di dời do mỏ quặng sắt của một công ty nhà nước khiến nền đất yếu đi, đe dọa “nuốt chửng” cả khu vực này.
Hơn 10.000 người đứng dọc các tuyến phố để chứng kiến quá trình di chuyển lịch sử của nhà thờ. Đó là khoảnh khắc tòa nhà gỗ đỏ khổng lồ bắt đầu lăn bánh. Cuối tuần trước, công tác thử nghiệm trên đoạn đường dài 30m đã diễn ra thành công.
Đài truyền hình quốc gia SVT cũng bố trí hàng chục camera dọc tuyến đường để phát sóng trực tiếp sự kiện được đặt tên “Den stora kyrkflytten” (tạm dịch: Cuộc di dời nhà thờ lớn). Buổi phát sóng thu hút lượng người xem khổng lồ, bao gồm cả khán giả ở Thụy Điển và trên toàn cầu.
Nhà thờ bằng gỗ nặng 672 tấn, được nhấc lên và di chuyển 5km trong 2 ngày (Nguồn video: News).
Nhà thờ Kiruna Kyrka do kiến trúc sư Gustaf Wickman thiết kế, là một trong những công trình cổ được yêu thích nhất Thụy Điển. Công trình nổi tiếng với lối kiến trúc mô phỏng lều truyền thống của người Sami.
Ngày 20/8, một buổi lễ cầu nguyện và tiệc cà phê được tổ chức ngay tại nhà thờ, với kỳ vọng lập kỷ lục thế giới về “cà phê nhà thờ”. Các hoạt động giải trí âm nhạc cũng diễn ra, trong đó có buổi hòa nhạc của ca sĩ Carola.
Nhà thờ dự kiến mở cửa trở lại tại vị trí mới vào cuối năm 2026. Trong khi đó, toàn bộ quá trình di dời thị trấn Kiruna chỉ có thể hoàn tất vào năm 2035.
Truyền thông Thụy Điển cho biết, nhà thờ Kiruna Kyrka là một trong 23 công trình văn hóa được di dời. Việc di chuyển công trình bằng gỗ khổng lồ này được mô tả là hành trình “độc nhất vô nhị trong lịch sử thế giới”. Trong khi đó, người dân địa phương được lựa chọn 2 phương án gồm nhận tiền đền bù hoặc xây dựng lại nhà cửa.
Tuy vậy, dự án cũng vấp phải chỉ trích. Cộng đồng Sami lo ngại việc chia cắt đất đai sẽ gây khó khăn cho việc chăn nuôi tuần lộc và đe dọa văn hóa bản địa.
Bà Karin, một chủ nuôi tuần lộc đồng thời là thành viên ban quản trị làng Sami Gabna Sameby cho rằng, di dời nhà thờ chỉ là một “màn trình diễn lớn” nhằm đánh lạc hướng dư luận khỏi sự tàn phá đối với thị trấn và văn hóa của người bản địa.
“Nhà thờ chỉ là một phần rất nhỏ của Kiruna được chọn để bảo tồn. Tôi không thấy vui khi chứng kiến cảnh nhà thờ bị chuyển đi nơi khác bởi hiểu rõ hệ quả mà hoạt động khai thác mỏ gây ra với mọi thứ xung quanh.
Đó là việc mất đi sự đa dạng sinh học, không khí, nguồn nước, tuần lộc và động vật hoang dã. Tất cả đều bị ảnh hưởng. Thay vào đó, công ty này muốn thu hút sự chú ý bằng hình ảnh bảo tồn nhà thờ như biểu tượng văn hóa”, bà Karin thẳng thắn nhận định.
Trước những chỉ trích, ông Stefan Hämäläinen – Phó Chủ tịch phụ trách phát triển đô thị của LKAB khẳng định, việc di dời nhà thờ Kiruna là cần thiết để nó tiếp tục tồn tại. Cũng theo ông Stefan, hơn 20 năm trước, khi dự án chuyển đổi đô thị được khởi động, công ty nào đã di dời hàng loạt công trình.
Dù công ty không tiết lộ chi phí di dời, nhưng ngày 19/8, ông Tổng giám đốc Jan Moström xác nhận con số đã vượt quá nửa tỷ kronor (hơn 1.180 tỉ đồng). Tuy nhiên vị này cho rằng đây là khoản đầu tư xứng đáng.
“Nếu mỏ sắt tiếp tục tồn tại, chúng ta buộc phải di dời trung tâm thị trấn Kiruna. Mà trung tâm thị trấn không có nhà thờ thì khó lòng chấp nhận được. Bởi vậy chúng ta không còn lựa chọn nào khác”, ông nói.
Sáng 19/8, các kỹ sư đã xử lý để nhà thờ nằm trên hệ thống dầm, sau đó hai dãy rơ-moóc được đưa vào bên dưới.
Nguồn: Dantri
